Man Nei Tlawmngaihna ?  

Posted by Hriatpuia Pa

Chawngbawla, Khuangchera leh Taitesena te an awm tawh lo. Vanapa leh Neuva pawh an ngaihawm thlawn. An tlawmngaihna avanga hriatreng hlawh an ni bawk a, lu suk an peih lohzia te, kawthalovin a zut vak avanga chawlhkar khat lai an khumbet thute leh Sanghal sarep leh Sazuk zangti aia Tumbu thukphum leh Dawltawm bawl an duh zawk zia te pawh sawilan a ni ngai lova; chutiang chanchin an neih loh vangte pawh chu a ni mahna.

A ho hle mai!

Thangzachhinga kha Vanapa a nih theih nan tu emaw ber kha chuan a tlawmngaih neih a ni maithei a. An inneih zante khan an invin nasa ang em? Vana nu kha nu ropui tak a nih loh pawhin sehhel ve tak a ni maithei, an inneih dawnte khan a thiannu te pawhin thingphurh leh tuichawi pahte pawhin an zilh fo maithei. He nu hi awm ta lo se, kan Zorama Hall hmingthang ber hi ‘Ambedkar Memorial Hall’ a ni lovang tih tunge sawi thei? Hman hmanah, Lal Solomona meuh pawh khan hmeichhe hmeltha pakhat vangin a leidote remna saui a tanpui tih a hriat vang a ni thei ang em – he nuin thinchhe bawrlawk Thangzachhinga a’n neih ngawt maina chhan hi?

Chutiang thu ho mai mai ngaihtuah takah chuan, a arbawm tah chungchangte pawh ngaihtuahnaah a lo lang zut zut mai! Thinchhe khing tawp Thangzachhinga khan an khuaa mi zawng zawng a nih em loh pawhin an veng chhungah tal kha chuan tihthinrim a ngah ngei dawn tih hi a chiang a. Thinnel leh zaidam a zir lai khan a lo ankhum tawh mi engemawzat leh tleirawl hawklakte khan a arbawm tah laite kha an han phingchilsak vel ngei ang a! Arbawm pakhat tah nan khan thla khat a hman hial i ring ve em?

Nopui nena chawimawi hlawhna ni mahse tlawmngaihna khan hlawkna aiin channa lam rim a nam a. Hmingthatna leh mite ngaihsan hlawhna ni mahse, chumi tlang thengthaw nuam lawnkai nan chuan zan thim tam tak te, luikawr dung khawkrawk, kham tihbaiawm leh suar rapthlak zet zet zawh chhuaha paltlang a ngai a. Ruahpuivanawn leh ni sa rum rut tuar lova ban tlang ngawt theih a ni lova. Vangvatseitial leh tho thlarang te, Nghal mal hliam leh zuanbak pangang thlengin tawn tlang a ngai a. Hnimpik bawn leh zawng luro kal kahlen loh theih a ni lo. Sakei hahum hmaa zam loh thiam a ngai a, Savawm hmuh hnaih hreh lem lohte pawh a tul. Thimhmul leh khuantevik pawh ni se, phurdan ngai renga phur loh a rem lo.

Zawltling vawn nat nei chi, hmangaihna avanga artui chhum pum khat seh keh thei lo tan Nopui dawm chu kawlvalenchhama lunghlu thami ang mai a ni a. Chhuan khat ei loh vanga tamchhawl thin tan a tina tin chi a ni lova. Ruahthimpui leh huihchhuk thli a tleh changa pawnpui hnuaia biru thin tan lek phei chuan vana rah ang a ni hial ang.

Tlawmngai thin thlah kal zelte hian a chang chuan Mizo tlawmngaihna kha kan hmu fiah thiam tawh mang lova, kan sel ta fo mai! Nopui dawm a, lal In bathlar langsar laia tarlan lansarh duh vanga tlawmngai mai mai, mahni thatna vanga midangte tana inpekna tel lo, chawimawina lallukhum khum duh vang chauhahte kan puhthlu ta hial mai!! Mahse, Mizo pasaltha, tlawmngai hmingthangte khan zan engzat nge rampalailengah, chemtum lukhamin mutmu ang tuah ang? Sakei hniak leh kawlphe karah tamchhawlin vawi engzatnge an awm ang?

Thut pindan thutthleng dupa thu chunga football inkhel en te, concert leh huau huau chitin mai mitthla tur an nei ve lova. Mahse leng len ar khuan ruala mualveng nula In pan phurawmdan an hria a, mi hmuh loh lai remchanga lengi vei melh te pawh an tan chuan thlakhlelhawm tham a ni ve tho a sin!

Tlawmngai tura hruaitute phut chhuah ngai tunlai Mizo thalaite hian tlawmngaih awmzia engtinnge kan hriat ang aw? Phut chhuah leh nawr chhuah chawp tlawmngaihna hmangin khawtlang tan kan phek chhuak ve sasawi a, chuti chung pawhin kan theihna zawng zawng kan la hmang phal mang lova. Kan thiam zawng pelin kan tlawmngai thei ta mang hauh lo lehnghal! Khawtlang tan a nih chuan lupan hnathawhin kan thawk a, hlawh nei lova ni hnih khat kan inpek chuan kan kumkhaw sawi a tling dawn dawn a, kan hmai a uang viau zel mai!

Tunlaiah chuan tlawmngai nih a harsa tawh vak lo. Zanlaia mi ruang zawna khaw karkawng kham bakbahai tak tak kal ngai a awm tawh lova, mut tui lai a ni emaw, mang ropui tak neih lai a ni emaw sawi theih hauh lohva, ‘Sa a tla e,’ tih thawm vanga thawhphan awm hauh lova tlanchhuah nghal a ngai tawh hek lo. Bus chhungah, hmeichhia leh tar chaklo zawkte tana thutna han ken zeuh té maite kha tlawmngaihna a ni der tawh a! Tunlai Zoram thalaite tlawmngaihna lamchhuahtirna langsar ber chu mitthi Ina tlaivar a ni awm e. Mi In lumah, electric eng hnuaiah, thingpui leh a hmeh nen, peih lo tan zai loh pawh a mawi lohna em em awm lo a ni tawh lehnghal! A va hahdamthlak tawh em!

Huaisen, ral hrat, tuarchhel leh zaidam hmingthang kan pasaltha kal tate hun leh tun hun hi khaikhina sawi pawlh chi a ni kher lovang. Nasa takin he Zo hnam hian hma a sawn a, khawtlang nun leh Inchhungkhur inrelbawlna a danglam a; eizawnna leh inthenawm khawvennaa kan rilru putzia thlengin a inthlak danglam tawh. Mawi kan tih a danglam zo tawh a, nalh kan tih a hrang tawh a. Kan ngaihsan a inthlak a, zahawm leh ropui kan tih pawh a inang tawh lo.

Chuti chu ni tawhin, Zamzo aiin Anthurium mawi tawh mahse, he Zoram leh Zo hnamah hian, khawi hmunah pawh tlawmngaihna lanchhuahtir a la ngai ta reng a. Lanchhuahtir dan danglamin, tlawmngai tura tih turte pawh nasa takin inthlak tawh mah sela, tlawmngaihna zepui kha chu a awmna ngaiah a la awm reng a ni. Veng leh khawtlang tinah, mahni theihna leh thiamna zawna tlawmngaih chhuah a la tul reng a. Hlawh leh hlawkna awm miah lo chu sawi loh, mahni tana heksak leh channa ni zawk chiang saa ‘Mizo nih’ a ngaih chang a la awm fo a ni.

Man neia tlawmngaih tumte, tlawmngai thinte pawh awm theih a ni tawh a ni maithei. Veng leh khawtlang tana inkhelh te, hnam lam intihsiaknaa telte, inhruipawha tel te; a mak khawp mai – thenkhat hi chuan, ‘hlawh nei lovin ka thei lo’ an ti ta hial mai! An tlawmngaihnain man a nei a ni maithei. Mahni theih chin china he Zoram leh Zo hnam tana inpek hi tlawmngaihna a nih loh chuan engnge ni ang? Chu tlawmngaihna chuan man a nei ta em ni? Khawhar Ina tlaivarte hian hlawh phut ta se, khuang vawtute hian zan khatah ‘rate’ insiam se, hlahriltute pawh hian, ‘Hla khatah cheng chuti zat chu ka hlawh thin,’ ti ta se a mak ngawt ang! YMA member, thlan laia chhuakte hian ruang pakhat zelah ‘rate’ nei ta se; chu chu YMA sumah lut ta bawk se, a mak thei awm mang e!!

Mizo tlawmngaihna hian man a nei ngei a, mahse a man chu a tlawmngaia te tel tur ni lovin, an pek zawk tur a ni dawn lo’m ni??

14 comments

Great post.. !!

Well, we are now in a "survival of the fittest" world, where everyone is busy, where one have to strive for his own life, some don't even have the luxury to meet his/her family members! So Tlawmngaihna can't always be there, but I do agree with you

"its our culture, so we shouldn't let it go down the drain"

Ziak thain ngaihnawm hle mai. Nia, tlawmngaihna hi nguntaka ngaihtuah a, engtinnge tunlai khawvel thang mek leh competitive tak maiah hian mite thatna tura mahni hmasial lova thil kan tih zel ang tih hi chhut chian te pawh a tha viau. Aizawl-Lunglei kawng kha 1 crore man vel a ni a, mipui tlawmngaite'n an lai zo thak mai. NGRES hian min ti dal zo ta a ni lo maw, hotupa?

A tha e, "A ruh no no chhuakah" tihna khawvelah kan cheng tawh miauva, a tu a te pawh hi kan buai tawh em a ni!

A dik khawp mai! Changkanna leh hmasawnna hian hmanlai kan pi leh pute hunlai tlawmngaih tam tak kha chu tunlai khawvelah chhawm zel rem tawh lote pawh a awm ve bawk a. Hetih lai hian, i rawn sawi lan, Mitthi In kal leh khawhar in kalah te, thlanlaih, khawntesep khawn leh mitthi/khawhar chhungte chhawmdawl leh hlawh awm lo, khawtlang tana hnatlang ang chiah te bak hian tlawmngaihna lantir a har tawh khawp mai! Hetiang hi anih laiin, thalai tam takte phei chuan an tih ve turah an la ngai lo zui!NREGS hi a that tehreng nen, tlawmngaihna....... khawiah nge? Thawk mang lova hlawh lak dunhna rilru mi thenkhatten anla neih phah zui!

YMA in 'Khawtlang nun siamthat' thupuiah a nei leh ta! MTKP pawhin 'Zonunmawi Beihpui' an thlak mek. Tlawmngaihna la ti nung hram hram tur hian, Khawtlang nun siam that leh Zonunmawi beihpui thlaka in zirtir te hial a ngai ta!

"Zonun, Aw Zonunmawi, Liam lovin la cham rih la aw!" an ti vawng vawng em ni kha!

Hotupa i thil thlir dan hi a ril thei khawp mai. Tin i thuziak bul in tan dan leh in thleh luh leh dante hi a amawi thei khawp mai.

Tumah faktu tur awm lohna hmunah pawh a tlawmngai reng hi ni ila a hlu ngawt in ka ring .

Mahse, post hmasa lama SMS lam i ziakin i rilru ala hneh deuh em ni. Tun tumah hian SMS ziak ang deuhd euh lai a awm nual mai a :-)

Van ziak tha thei em, hotupa chu. A tawpa i sawi khi chu a dik khawp mai. Ka ngaihtuah mai mai a, tlawmngai in ti te tamtak hi chu, an tlawmngaihna vangin "rewards" emaw "credits" an hmuh loh chuan an tlawmngai peih tawhloh ka ring. It is human nature.

Tlawmngaihna chu mahni inphat a mite tan thiltha tih ani.

A ngaihnawm...mahse pu seki-a sawi ang khian typing mistake a awm nual...zan rei mutchhuah tawh lama i post anih kan ring ngawt a :)

thianpa kan site-ah champhai chanchin tualchhung bik ka dah thar leh ta e..... http://www.ymapalai.blogspot.com ah hian champhai chanchin thar leh YMA Branch hrang hrang chanchin i hriat duh chuan i rawn tlawh ve thin dawn nia

Hotute, in ti lawmawm e. Ka edit tha leh vek e! Ka post hmasa kha, ka type-na computer atangin pendrive-in ka lachhuak a, PC dang atangin ka post a. Virus-in a lo 'khawih khawlo' hman pek a ni!
Ka proof vek bakah midang pawh ka ennawntir leh thlap a; hmanhmawh phelengin ka post ve ngai loh tehlul nen! Alo sual rem rum maia, a pawi hle mai....

Kan khawsakna leh tlawmngaih tul dan te a dang tawh na a, 'tlawmngaih' hi chu thil awlsam a la ni chuang love a! Mahni tih duh leh tih chak zawk dahtha a mi dangte tana thawh a ngai a, harsa tak chu a la ni tho. Tlawmngaihna hlutna hi engtikah mah a kiam dawn lo. 'Hlawh nei lova...' tih vel chu tawngkam tawrawt ani, hmeh mih daih tlak.

Hmanlai khan tlangval tlawmngai chu Hailawn Nopui kha an hlan thin a, bialnute leh mipui hmuh laia chawimawina sang han inhlan chu a hlu-in tlangval tan tlawmngaih vang ni lo pawhin Hmingthat duhna vang khan chak lo chung pawha tlawmngaih a awl viau ang tih a rinawm.

Amaherawhchu, i sawi ang hian, chutianga Hailawn nopui dawm thei meuh chu an tam leh si lo. Kawng engkima mi bak sawn zel a lo ngai a, hmingthat duh hrim hrim vanga hlawh chhuah mai theih chu niin a lang leh bawk si lo. Chuti a nih chuan eng vang nge ni ta ang le??

A dik a, i han veh kual vel dan te hlei hlei hi a ngaihnawm leh pek! Bible-a 'kenosis theory' an tih, Philipi 2:10ff kha tlawmngaihna dik tak hrilhfiah nan chuan a tha berin a ropui ber maiin ka hria. Midangte damna/thatna tura kros thihna pawh thlang rap nun kha!

I sawi ang hian tlawmngaihna hian man chu a nei ngei a, a tel turte erawh chu mahni ni lovin midangte kha ni zawk awm tak an ni.

nang hian thu thra i pai a, i awmnain a zir lo nge ka awmnain a zir lo pawh ka hre lo, inthlahrung hauh lovin ka lo kopi leh hmiah mai, kredit chu i nei mawlh ang :)

Your sketch is colorful and smooth in linking the past and present —what a thoughtful writing! Dutiful is beautiful!

Post a Comment

Facebook

Keimah

Visitor Since Feb 09

Khawi lam atangin nge?

online

Followers

Lairil

Mihring ngaihtuahna LAIRIL hi mihringin duhnate, awhna te, hlauhna te, thlamuanna te, hlimna te, lawmna te, lungngaihna te, thinrimna te, chapona te, duhamna te, itsikna te, mahni hmasialna te, hmangaihna te, duhsakna te, engkim mai; mihringa mihrinna siamtu leh neitu a nih avangin a va pawimawh tehlul em!

Nuihtirtu che kha I thinlung a ni a. I tah theihna te, thil mawi leh mawi lo i thliar thiamna te pawh kha thildang a ni chuang lova; khaw lum leh khaw vawt, hlauhawm leh muanawm, hrehawm leh nuam I thliar hran theihna pawh chuti tho.

A chang chuan kan hmuh leh hriat ngeite pawh hi dawt te, a lem te a lo ni thei a! He thinlungin a ngaihtuah hi a lem a ni thei ang em le? Mitin a hmuh a, bengin a hriat avanga duhna leh thinlung LAIRILin a duhna hi a inzawm ang em le? A hrang ni ta se khawii chu nge dik zawk ang? Khawii chu nge tha zawk a, tlo zawk ang aw?

Kan mita kan hmuh leh benga kan hriat te, rilrua kan ngaihtuahna te zinga a tam zawk hi he kan mihrin chhung hian kan theihnghilh leh thin em? Kan theihnghilh tawhte hi kan hrechhuak leh thin em? Thinlung hi bum hmang, chhe lailet der em ni? (Bible – Jeremia 17:9)

Recent Comments

Grab This Widget

Twitter Updates

    follow me on Twitter