S.M.S.  

Posted by Hriatpuia Pa

A la rei lo. Kum 2004 hma lam kha chuan Mizoramah SMS a la lar lova. Khatia, Bharat Sanchar Nigam Limited (BSNL) in Mizoram lam hawia an mobile phone tower-te an rawn phurh chhoh atang khan SMS pawhin Mizote a rawn run ve nghal a; kan hmang thiam nghal a, kan hmang rim nghal a nih kha. Keini lai lai, ‘Mobile phone-te chu rawn thleng ve sateh mahse kan nei leh phak chuang hlei lo’ng e,’ lo ti thinte pawhin a tel lova awm nuam ti lo khawp hialin kan hmang rim ve ta! A mak zawk ngei mai!!

Chutiang chu thil awmdan a ni a. Chutia SMS hmanga khaw lam hla taka mite nena ri lova kan inbiak theih tak hnuah chuan vawi tam tum tam SMS (Text message) kan dawngin kan thawnchhuak ve ta a; chumi chungchang chu ni lovin, ka message dawn thenkhat hi, inbox atanga ka delete hmaa dahthat tul ve tlata hriain, hetiang hian ka’n chhimthal bekang puahpui ve dawn a. Mi thenkhat tan chuan armit tet khuan ve mai mai lek kan ni ang tih ka ring chung chungin, thekhat tan vitamin te a lo ni ve mial thei bawk a. Mi inang sa inang kan nih vek loh avanga he khawvel hi khawvel a nih avangin ka inthlahrung duh ting ta lo.

Ka piancham lawmna atana, ‘Let wind blows away all the weariness and sadness, Let rain wash away your worries. Let Moon brings you romances, Let stars brings you love and let my SMS brings you happy birthday,’ tih ka dawnte hi chu mi phuahsa inthawn a an em avangin ka ngaihlu lutuk lova, sawichhuah kher ngai pawh ka ti lo.

Fiamthu lawm lo mihring hi kan tam lo maithei a. A lawm berte zinga mi ka nih ve ka inring. Chu chu hriain thiante hian an fiamthu hriat thar hi min thawn chamchi a. Thianpa Hranga’n Khasi-ho kahna fiamthu min thawnte pawh hi ka lawm ngang mai, han chhiar ve chhin teh – A khasi had three sons and he loved his youngest son most. In his will, the eldest got the house, middle got the money, and the youngest…his leather jacket and boots!!

Fiamthu lamah hi chuan thianpa Auhmuna hian a hriat apiang hi min hrilh lovin a awm thiam lova. Ani hi Mizorama fiamthu avanga mi hriat hlawh a ni bawk a. A awmna hmun apiang hi a ‘au hmun’ a ni maia, a fiamthu hriat apiang hi sawichhuak lovin a awm hlei thei lova; mi rawn thawn var thin. Zing, chhun, tlai, zan, zanrei, zing, a engamah hi a thlu lo. A rilrua a lan hun apiangah min thawn ni hmiang ka tia, ka chhanlet a phut hran lova, ka chhanlet loh pawhin min thawn a thulh chuang lo. Min thawn hnem ngang mai, thenkhat chauh hi han chhiar ve teh –

Restaurant-ah a thiante 4 a chawlhpui a, menu ziahnaah : 1) Momo, 2) Momo, 3) Momo!

Pa inren tih takah pre-paid mobile top-up pawh, ‘missed call pack’ hlir a thun

Inti press mi zetin MP thlan thar a interview ve a: Love song hi sual i ti em? Engnge i chawhmeh duhzawng? I nu nge thi hmasa se i tih i pa?

Kolasib MZP ten Kolasib tantlangtu National Highway chhe lutuk siamtha tura BRTF ho an ngen chhuah zawh hlim, kawngpui an siam lai khan kawng a khu thei bawk a; Vengthar leh Silchar Road kawng kama In neite tan awmngaihna a awm mang lo hial a. Khatih hunlai khan, ‘Vengthar leh Silchar Road chu kawng a khu bawk a, a nei deuh tan chuan vawkin te pawh laminate vek a tha khawp ang’ tihte hi a rawn ngaihtuahchhuak a!!

India ram inthlanpui dawna lar em em, Varun Gandhi-te kha fiamthu thawh nan a hmang a, ‘Rahul Gandhi-te cousin, tun hnaia politics-a rawn lar thar kha Hmelvarung Gandhi em ni kha?’ te hi a rawn ti a! ‘Real Madrid striker kha, Raul Gandhi an tia mi kha?’ te pawh a rawn ti!! ‘Union Home Minister P.Chidambaramthanga chu a tling leh maw!?’ te pawh mawle!!

Ka nuih tiza ber pawl zinga mi chu, ‘A tu leh fate an sual bawk a, tu mawng beng pawh a ni satliah lo, ‘Tu leh fa mawng, hmai, tukkhum, awbawr, nak, etc. beng’ a ni deh ber’ a tih hi a ni!

Pastor fapa, Mapuama a tih, Mamuana of Y2 Goal teho nena an inthawn thin, SMS chhiar har zet maite pawh hi min han share ve lawp lawp a, han chhiar ve teh – Qua uh loom lootoock a, ca chhuaque vague pay lou. Tea hyean ohm huhdham eelha uh nooam tuck tuck – (Khua a lum lutuk a, ka chhuak vak peih lo. Tihian awm hahdam ila a nuam tak tak)!! A peih thlak teh asin!

A thianpa nupui ruk thar a va en ve a, ‘E he, Drogba a va ang ve’!

….Br. YMA chuan a mamawh apiang hman turin thisen Unit 50 an pe. Thisen petute hi mipa 40, hmeichhia 9 leh pherh 1!!

An sikulah naupang an tam lo ve angreng. Naupang zawng zawng zingah Thangliana a thiam thei zawk!!

Advertisement : Delhi-a MBA zir duh tan spot admission at Ziri Store, Mimbung. Sumo counter kan ni bawk!!

Eden huanah khan mobile chu awm tawh se: ‘Ny ce. Ne t? Om my2 mi? Huan laia mi apple kh ei cin a, tui bon. Lo kl vt rh, k ei joh hmain’ !!

‘Thil tha tih ka tum ve leh ka sual leh thin’ tih hla phuahtu hi thil thalo tih a tum lai phei chuan a sual vet vet ang chu aw!!

Bike accident: ‘Helmet a hreng uluk bawk a, a lu chu a him pial mai’ ‘A taksa engnge a an?’ Kan zawng mek,’

Phaia khawsaho khuan an dam loh nikhua hian phai an pan ve tho ang em?

Tawk teh sen

Thian circle hrang hrang i nei ve ngei ang. I thiante zinga thenkhat chu i tel lova inkawm ngai miah lote pawh an ni anga, i tel lo pawhin a then chuan nuam an ti ve tho tho ang. Ka thian bial then zinga ka nuna hlimna tam tak min thlen thintu, Pu Sangtea (MCS) te, Awma (MZP) te leh thianpa Tawia te nena kan SMS inthawn thin hi a chang chuan a nuihzatthlak a, a chang chuan han zir chian hial mai chakawmte pawh a awm ve! Kan zinga a phanchang ber, tawng lam thiam elkhen; hmel lamah chuan ‘ka u’ min ti ve mai tura lang, tuiah pawh tla se ‘kang hlum’ tih tho tho tura mawi, mahse a bula awm loh nuam lo zeta mi awhfik thiam Pu Sangtea hian SMS chu a tawk thlum thei ber maiin ka hria. Awma te’n an lunglen changa, ‘Aw.. khaw’nge in awm tak ka lenrual te, engah mahriaktea min lo siam le,’ an han ti vete hi chu a kharchhawng tawngka deuh a, rui puam lungleng thu hla a ni mai mai ang tih a awl!

Kan Pu Sangtea chuan, ‘Ngaihni bang lo - lenrual lungduh kimtea hlim lai par tlana kan len lai nite kha,’ a’n ti te te a. A leng thlu ngang nge, a phuah thlum ve hrim hrim – Kian zai rel lo tuan tulin maw rualduh suihlung hlimtea len lai ni kham zai a rel le? Hmuh theih chang se hnampui len ka nuam e – a’n tih chhunzawm a. Tak tak a nih leh nih loh phei chu a hriat lohva. Min ngai ve hle niah kan han ngai thla chawt a!!

En teh, In lungtum ka ring nem maw tualtul kal lai kham lo lenna tlang dang, hel lai siali di thiang chhai iang lairil tuanna lamtluang iang e. Theih chang che khua hmunah, a ngur nun ngai lotea hlim ni par tlanin, zatlang relthang sirah hnawlin, nauang nuin ni amte’n chen ka nuam e. Thlunglu hai leh kalchawi her liai a pawi ne’maw, thangril tuan rel rual duhte – han tihte hi! Aizawl College-a a thawh lai ni se, a zirlaite hmaah han hrilhfiah vel sela, kil khat atangin han ngaithla ve ila, a ngaihnawm awm hi ka tia lo’m!!

Hna kan nei, tih tur a hrang, ngaihtuah a thuhmun lo; buaina a dang. Kar tawpah, chu pawh kar tawp apiangin a ni thei lo, thla khatah vawikhat pawh a ni lo, a remchan hun apiang kar tawp hi kan inkawmho theih hun a ni maia, a remchan hun hi a tam lo eltiang lehnghal a. Chutiang hun a lo thlen hun tur chu – buai em ema ni tin hun hmang thin tan chuan thlakhlelhawm a tling a. Tumah vengthawng lova kan nuih duar duar a, tu mitmei mah veng lova kan nghengtawlah, saiawnah hun chu keini pawhin kan hun hlim ber lai zingah kan chhiar ve thova, ani pawhin chutiang hun a lo thlen leh hun tur chu thlirin, ‘Khuanu’n tawn leh nan a tuahrem nikawl lo eng tur thlirin, hril zel nang e ngaih lai thu di, aw, kar mah hla se maw??’ a ti vawng vawng mai!

Chutiang hun kan han hmang a, puar el euhva uisa bai kan ei hnuah kan han inthen a, In a thleng hman lovang a tih turah hian - Mahriakte’n lunglen ka chhiar zan tlaiah - ngaih lungrun zaleng ngaiin, hlim lai ni kohkir theih chang lo, muala liam hnu hlim ni zawngte – a rawn ti leh hman thin a! Motor khalh pah chuan a type a rinawm si loh!!

Office-ah, tih tur nei lovin a thu mai mai anga, games a khelhpui thin lah ka awm hla ropui si, a lunglengin a rawn type a ni ngei ang – A pawi ngei mai lenna tlang dang, theih chang se kar dantu mual za tam sawn ka nuam e, chuti’n kar hla vangkhua fing khat iang a hnai mai tur – a rawn ti! A bei nalh viau mai! Chuti na na na, tun kar tawp chu khawnge, programme duang ila, kan ti a; kan han inrawnkhawm a. Keiniho zinga mikhual lo zet, kan hriat sa vek, keini pawh kan nihna ve tho a ni na a, hetia a rawn tih takah hian a nuihzatthlak zual a – Chunnu lunglian anka dam tawn nan, nghahlai ka rel zawk mai nang e runhmun chu! - A awm tho, a nupui a rai puar ul a, chutih laia hna tul pawh nilo, sum senga thiante bula kartawp hmang tura lo kal chu – keini pawh ni ila kan ngam loh tur a ni!!

A nupuiin nau a nei a, ka han SMS a – Lalmama nau sakhmel tha maw? Chun leh zua lawmna lo ni se, khuanu zarah damte’n leng se, Sialang lianin lo mam rawh se. A sakhming pawh a mawi ngei ang – ka han ti dek dek a - Ami zaleng dang zawng chhing zo nem maw, kim tlang leh sakhmel mawi chuang suh e, chun leh zua suihlung zawng a dum zo na e. Kan lawm a kim, kan hlim a sei, a sakhminga’n Lallawmkimi lo sa e – a u Lalmama’n – a rawn ti hnap mai!! A duai lo asin!

Tawng lova sawi teuh theihna, inhrilhrukna atana tha fahran, midangte nena kan inkar pawhhnai nana tha fahran, kawlvalenchham piah lam daiha awmte nen pawha hla pakhat min saktir theitu SMS hi a fuh char char ngawt mai!!

Changkanna Changkang Lo ?  

Posted by Hriatpuia Pa

Thawhtan tlai Ina ka haw chu, thut pawh ka thut hmain, ka fapa upa zawk chuan, 'Pa, naktukah a-nu liani te lovah ka feh dawn,' a lo ti nghal a. 'Tul lo, a hahthlak, i chau lutuk ang,' ka ti a; a tang ve tlat. Tan chhan pawh a nei tha, 'Aaaa, A-nu pawhin a phal...' a ti a! Kei aia thuin a lo phalsak tawh si a, ka phal leh phal lohvin awmzia a nei ta lo!

'Remna Ni' a ni a, Electric Department lam pawhin Office chawlh chhuanlamin an 'line' siamthat hna thawh nan an hmang a ni chek ang, power an rawn supply lova, tih tur a vang ngang mai! Ka lehkhabu lei thar - lehkhabu thar phei chu ni lem lo - Ziakmite Chanchin chu ka chhiar a, ka chhiar zo thak a. Ka fapa, kum 10 pawh la tling lo, a pian atanga a vawikhatna atana a feh ve ta chu ka ngaihtuah deuh reng mai.

Chawhnu tlang herah ka fapa feh a lo haw a, Berul, Maian, Vaimim, Hmazil etc. te a rawn hawn a. A Hmazil rawn hawn chu, 'Bawiha, hei hi engnge?' ka ti a, a hming a hre lo! E khai! Ka fapain Hmazil a hre hauh lo! tu thiam loh nge??

Kan naupan ve lai, 1980 bawr kha chuan Mizo naupang zingah 'tuai' kan tih ang chi kha kan hmusit thin. Tuai kan tih chu, mipa ni ve si, tawng sin tlat te, mipa chetdan lo deuh hleka che te, awmdan phunga mipa pangngai tihdan phak lo deuhte an ni a. Tawlailir khalh ngam lote pawh kha 'tuai' zingah kan telh thin a nih kha. Tunlai hian, kan naupan laia 'tuai' kan tih thin naupang ang kha Mizo mipa naupang hi an ni ta deuh vek hial emaw le tih mai a awl.

Mizoram Cable TV lar ber, LPS in 'Pro-Fight' a buatsaih tir lam kha, ka en zeuh zeuh a. Hmuhnawm loh fe fe kha an tam lutuk a, thenkhat phei kha chu, 'Mizo mipa si, heti em ema inhnek thiam lo hi a awm theih a ni maw?' ka ti hial.

Mizo naupang zingah hian 'Mizo naupang' kan tih, pa hrek hrawk, thiam loh nei lo, tih hreh nei lo, ram kal nuam ti, inbuan leh inchai ti thang ang chi kha an vang ta hlein a lang. Hei hi eng vang nge ni ang?

Kan changkan tawhzia hi sawi tham a tling. Kan kawng te, kan khawlaite hian mi ram a la tluk lo tih chu sawi a ngai lova. Mahse khawvel hmasawnna hian Zoram pawh a rawn hrut a. Khawvel changkang zel milin kan pen vek thei lo chungin, kan hawiher te, kan khawsakziate hi chuan khawvel ke pen rualin ke a pen mek a. Chu chuan he Mizo naupang hi a ti tuai zo ta a ni em?

Keiniho kha chuan sikul kai bakah kha chuan ram kal te, tawlailir siam te, inrallemchan te, inburchhevawm te, football pet te kha kan hna a ni ber a. Ram kan kal a, thui deuh deuh lui dung kan zawh a; tlangah kan lawn a, hnim kan bawheng a. Khatianga kan tih thin khan, kan hriat lohvin kan taksa a lo ti 'fit' a ni ang, kan dam lo ngai mang lo! TV en tur pawh kan nei mumal lova, Independence Day tih vela en man awm lova Cinema an chhuah thin kan ente kha a ni deuh mai a. Mit chhiatna khawpin lehkha kan chhiar peih bawk si lova, kan rualpui, naupan laia tarmit vuah/bun kha an awm mang lo.

Kan inkhel a. Ball kan nei tha ngai lova, football tak tak phei kha chu kan pet phak tawh kha chu chhe tak a ni deuh zel a. A hamna (tube) lamin a perte pawh kha a na viau tawh thin. Mahse, sertawk a ni emaw, saphing a ni emaw a dang chuang lo, ke lawngin kan pet lawng lawng a, ngal charin kan inpet sawk sawk a. Na tia kan ke kan khai vaw vaw a, kan bai chai chai laite khan hrehawm ve deuh mahse, kha'ng khan tawrhchhel min lo zirtir reng mai!

Tunlai naupangte hian khatiang kha an kal pel tawh a. Mahni In chhung lumah, TV hmaah an thu a, ei an duh tho si a, an thau ta leng luang hlawm! An taksa hmanga infiamna kha nu leh pa lam pawhin kan ngaihtuahpui ta lem lo a ang. Computer kan leisak a, games kan dah a, an kap tek tek a, a nih loh leh an kutzungtang hmangin an inkhelin an intlansiak a. An taksa dang an sawizawi tam ta lo. Chu chuan kan naupan laia 'tuai' kan tih mai thin ang deuhah khan a chhuah ta hlawm. An ngo puak a, an no duai a. 'Hidden Treasure' te khel thin an ni bawk a, 'Brinjal, Pumkin, Rolling pin, Hulla girl' te thlengin an hre vek a. Mahse, an hmuh reng, an ei thin, Mizo thlai ngei mai Hmazil chu an hre ta tlat lo!

Vangvat avanga te (au) chhin ngai lo Mizo naupang kha an ni tawh lova, ketin tla mai mai avanga inkhelh thulh ngai lo Mizo naupang an ni tawh lo. An tuaitut tlat tawh a. Ball boot bun lovin ball an pet ngam tawh lova, lung phawka Chakai man dan te chu sawi loh, a eidan pawh an thiam thathum tawh lo! Pizza, Hamburger leh ice cream ei chu an zei viau lawi si!!

Mizo thalai chu an 'fit' bik thin tia, sipai hotute'n an sawi thinte pawh tunah chuan a dik vek bik ta lo. Thiamna lamah chuan kan sang tawh zawk a, kan hriatna pawh a zau e. Mahse kan taksa hian tharum a nei tam tawk tawh lova, insawizawi pawimawhna hre lem lova kan lo insawizawi chiam chiamna ang kha a awm tawh si lova. Ram changkanga insawizawina an neih that kan hmu a, kan nei ve phak lova, tih lohvah kan tlak ta mai mai a. Lirthei a lo chhuak a, a thar apiang kan lei a, ke-a kal peih pawh kan awm ta mang lo. Khup tuah teh tuh, KM khat pawh tlan thei lo tur hi kan va tam ta em!!

Phaiah kan kal a, rel-ah vaihovin min han hmuhte khan min endan a dang a, kungfu thiamah min ngai fo a nih kha! Mahse tunah chuan a ni tawh lo tih an hre tlat a, min zuam ve tlat tawh mai! Ni e, ka unau, kan computer folder-a Britney leh Beckham-te thlalak bula kan thlalak a awm ve tak chinah hian kan sawngnawi ta riauin i hre ve thin lo maw??

Mi zawng zawngah chuan a dik vek lo tih ka hria a, mahse a nawlpui zingah hian, a bik takin, khawpuia cheng naupangte nunah hi chuan hei hi a dik tih ka hmu.

Kan in chhungah Khuhhriang a awm tawh lova, suankual leh chaicheh pawh kan thlawhbotir tan mek. Mahse thlangra leh tuthlawh thlenga kan hmang thiam lo chho zel hian he Zo hnam dinhmun hi a tichhuanawm sawt miah lo. Chu chu tu mawh nge??

Kan fate hi kan naupan laia kan infiamna ang khan infiam turin kan beisei thei tawh lova. Kan aia ute'n kan chalah chil inhnawm tura min tih a, min inbuantir a, min insualtirte kha a chhe lam chauh emaw kan tih laiin, a tha lam pawhin kan taksa tan a lo hlawk reng a; tuarfeina min pe a, ngam lo chung pawha tih luih talh duhna thinlung te nen. Chutiang chu a awm tawh lova, a hmanlai tawh. Inkhel turin field kan nei mumal lova. Kawngpuia an inkhelh kan phalsak si lo. Badminton khelh ve an chak a, naupang tan he Zoramah hian khelhna hmun a la awm mang lo. Officer dulkiar leh neinung ten he Zorama hall tha thaah hian, inkhelhna atana hun tha zawng zawng an hmang zo va. Veng khata infiamna hall leh field awm miah lohna hi a tam zawk a la ni bawk si. Kan fate hian an taksa an sawizawi tam tawk tawh lova. Chu chuan engnge a hrin? An sawngnawi a, TV leh computer lama an hmuh anga nun ve mai loh chu tihtur an hre lova. An sam a sei a, an lam hawh hawh a, nalh tak takin an inchei a, kan hriat leh beisei aia hmain ‘hriam’ an lek ta deuh vek a nih hi!

Chu chuan engnge a hrin zel?

Chawm theih leh theih loh thlek thluk hman lova chhungkaw dinna a hring a. Inrelbawlna fel leh tha awm lova chhungkaw din chuan ruahmanna tha a keng tel lova. A nei tlak nia kan hriat, lehkhathiam leh fing var, neinung zawkte zinga a tam zawk lah hian nupui pasal neihna chang an hre lova. A nei tlak lo leh la hun lova kan hriatten an nei reng thung a. Chu chuan kan khawtlang nunah hian nghawng tha aiin nghawng thalo a hring hnem niin a lang.

Infiamna leh thildang tih tur a tlem miau avangin kan thalaiten TV an en hnem a. Mobile phone an lawm a. Chu chuan thil tha aiin thil thalo a zirtir hnem zawk. Kan education system fuh tawk lo avangin mi tam tak kawng lakah kan thlauh va, chu chuan he hnam tan hian pawi a khawih a; thiam nel nual, hre nel nual, finna leh taimakna tak tak thleng phak si lo tam tak kan nei mek a, chu’ngte lak atang chuan he hnam hian thil ropui a beisei leh si. A lungphum a fuh lo tih lam kan ngaihtuah duh lo lui tlat a. Remand Home leh Rescue Home te, ‘Khap Bur’ hmangtein a lerah thuai that kan tum leh mek a, a harsa tawh a nih hi.

Kan changkanna hian hnam taima kha min ti thatchhe ta sawt nge, kan ram kalphung fel lo hian he hnam hi a tichhia? Hnam dinchhuahna tur hian pawnto khap, exam laia tape play khap leh Zu khap hi a tawk em? Rairahtea thawnthu aia Snow White kan ngaihpawimawh hnu hian Mizo naupang hi a ‘Zo’ lo sawt em? Chu ‘Zo’ loh sawtna chuan eng rah nge a chhuah mek a, a la chhuah zel dawn tih hi kan chhut ngai em? ‘A zo’ tih tawngkam, thil thing, thil chhia leh tawmkai lo sawi nana kan hman chinah hian he Zo hnam hi eng dinhmunah nge a din?

Ka fapa Vaimim hawn, a nuin a chhum, hmin tui tak ei pah chuan, kan changkannain a hrin hrang hrang, changkang lo tak tak ka ngaihtuah zel a..

Nawmchenna Hrehawm  

Posted by Hriatpuia Pa

(He thu hi, Kolasib tlangval lehkhabu chhuah thar review-na a ni a. Blogger-te tan a relevant lo maithei tih hre reng chungin, post tur awm loh lai hnawhkhah nan ka hmang ta tho a; in hriatthiamna ka dil e. Kolasib mipuite chhiar tur bika ziah a ni si a. - Zaia.)

Haihawt hi upat vang a ni an ti em kha? Chuti ni se ka upa ta tihna a ni thei em? Taima tan lo chuan haihawt hi peih chi pawh a ni lo. Ka Office bang tawh hnu, ka haihawt man tel a Office lam pan tuma ka inkhap buai lai takin Tumpui tlangval fel pakhat leh nula pakhat nen kan intawk a. ‘Remliana lehkhabu kha I chhiarsak tawh em? Rawn review la,’ an ti. Ka la chhiar lova, ka la nei lova, ka la hmu hek lo. ‘In inah kan rawn dah dawn nia, tunah chuan a copy kan keng rih lo,’ an ti a. Kan inthen mai a. Kan inbiak hnu darkar 1 vel lekah In ka thlen chuan, ka lehkhabu bawm chungah, lehkhabu tharlam tak, a kawm en pawha chhiar chakawm zak mai, ‘Nawmchenna Hrehawm’, Kolasib Tumpui tlangval Lalremliana ziah chu a lo awm vang tawh a! Tunlai tawng takin, min betute kha, an ‘prompt’ ngei mai!

Kei tehlul, thu leh hla tha hlang ziahna lehkhabu review tura min han sawm der ve chu, insit teh mah ila, a lawmawm ru viau tho a. Kei hi, mite tihdan loh deuhva thu ziah kher nuam ti, hlate pawh, han hrilhfiah ve changa mi kalphung – a rhyme scheme, a genre, sonnet a ni nge Ode, Elegy zawk em ni? tih lam thlek thluk duh lo lui tlat thin ka ni a. Lehkhabu review chungchangah pawh hian – ka thiam loh chu thuran ni se – ka hmuh dan bak han ziah vak tulna ka hre lova. Min beiseitute beiseina hi ka tibeidawng mai ang tih ka hlau.

Tunlai hian lehkha ka chhiar tam vak lova, lehkhabu tharlam pawh ka bih tam lo. Chu mai bakah, tun lai lehkhabu chhuak tharho zingah hian ka chhiar chak zawng a tlem riau. Chutiang karah chuan, review tur rilru puin ka’n keu dek dek a, zan dar 1 dawn ka men phah he lehkhabu hi Mizo thuziak chhiar thiam tawh phawtte chhiar atan ka rawn chhawpchhuak e.

Mizoram Publication Board-in chhuah tlaka an hriat, a chhuahna tur an tumsak he lehkhabu hi Louis Bet kutchhuak a ni a, an hnu a mam a. Phek 184 a chhahah hian chhut sual pahnih khat bak ka hmu lo. A kawm a nalh a, a felfai a. A kawm hi ka enchiang lova, ka chhiar chhuah hnua ka’n enchian chuan awmze ril zawk a lo nei niin ka hmu. Kolasib khaw thla a lang a, chumi atang chuan khawvel lem (globe) a thlawkchhuak a. A ziaktu hi Kolasib tlangval a nih avangin, Kolasib atanga a khawvel thlirna a ziak tih a lo entir reng niin ka ngai a, tidik tak i maw?

A kawmah, ‘Essay, Short Stories & Poems’ tih a inziak a. Chutiang chiah chuan a chhungah Essay 16, thawnthu tawi 2 leh hlahril 6 a dah a. A ziaktu hian thuhmahruai a nei thui lova, Nawmchenna Hrehawm essay hi a thuhmahruaiah a dah lo naa, a lehkhabu kamkeuna a nih rualin, he khawvel nawmchenna hi a tawpa hrehawmna thlentu a nih fozia a sawichhuak nalh hle a; chu chuan rilru a hruai peng nghal a. Chhiartute tan thildang ngaihtuah a har nghal ringawt.

‘Mizo tawng kan hman dik tawk lohte’ tih te, ‘Mizo tawnga H pawimawhna’ tihte ziak thei khawpa Zo tawnga ril a ni bawk a, a thuziakah hian tawng duh uluk mi tan pawh, ‘Hei chu heti deuh se’ han tih tur a vang hle.

Kan miril zinga mi Lalhmingliana Saiawi ziah, Hmangaihna chungchang, College-a kan zir thin kha Mizo kutchhuakah chuan a vawrtawp a ni mai awm e ka ti thin a, mahse Remliana hian a nih lohzia a rawn tarchhuak chiang hle a. Saphovin hmangaihna – Love, Agape, Eros etc. a an then thin pawh rawn phekphelenin, First love atanga Beidawn love thleng a awm theihzia a rawn tarlang a. Pathlawi love leh Nuthlawi love pawh, a dinhmuna ding mekte pawhin hrilhfiah se a aia chiang a awm lo hial ang tih turin a khurbinpui thei nia! Hmangaihna kawng chhukchhoa tang mekte tan phei chuan hmangaihna chungchang a luhchilhna, ‘First love nge beidawn love’ tih hi chhiar ngei ngei chi a ni.

Zonumawi din thar leh tuma Mizoram Kohhran lian ber dawttu a insingsak mup mup lai taka he lehkhabu ziaktuin, chiang leh fiahfai zeta Zonunmawi chungchang a rawn thalthuam hi tunlai thangtharte leh an nu leh pate chhiar atana tha fahran a ni a, ‘Thalfavang kut hi eng kut nge?’ tihte phei hi chu zawhna ropui, a hmang thinte tana inchhira kun ngawih ngawihna tham a ni a; a thlawptute tan lah chhan let hrehawm khawpa chiangin he kut awmze neih lohzia a tarlang bawk si!

Tawngkam inkawlkalah (contradict) tak tak, rem tak leh chhiar chakawm taka hman a thiam riau a. A bu hming, ‘Nawmchenna Hrehawm’ han tihte pawh hi a mawi danglam riau a. A thawnthu tawi ngaihnawm zet, ‘Kum that kum tha lo’ han tihte pawh hi, a thupui atang hian chhiar a chakawm nghal ringawt a. A thupui atang ringawt hi chuan keini ang tana thawnthu han ziah ve ngawtna chi a ni lova, ani chu ani a ni tlat a, a thupui hian a thufun a pholang nalh ngang mai! Chutih lai chuan, thil inang leh tum inang pawh, a hmangtuin a hman kawpa, a hman kawp thiam si loh chuan a buaithlakzia leh chu dinhmuna kan din mekzia a tarlanna, ‘Tha leh Tha’ te hlei hlei hi a phuah fuh.

Remliana mak ka tih em emna chu, Middle School pawh kai rual reng, kei aia thiam thei lo zawk thin, Mizo tawng pawh kei aia thiam lo thin nia ka hriat kha a ni a, mahse a lo thiamzia leh rilzia te, Mizo thu leh hla huang a lo dai thukzia leh a chhiar zau zia he lehkhabuah hian a lang a. ‘Mizo thalaite leh thu leh hla’ tihte hi, Zo pa lungfing chinin an ziah ang maia chhiar ka tum a, thalai ziah a ni bawk a, a ziak thalai thiamin, a khawrh ril tho si a, a thupui a huphurhawm aiin chhiar a nuam a. Kaphleia leh Biakliana te pawh kan rualpui chei lek lek mai mawle!

A thawnthu tawiah hian a talent tak tak zawk a langin ka hria a, thawnthu ropui tak a la phuah ngei ka ring tlat. ‘Kum that kum tha lo’ hi, ZOPPEN CLUB in thawnthu tha ber dawttua an thlan a ni a, a tha bera an thlan ka chhiar chak phah ngawt mai. A chhan chu, Remliana hian kan pi pute nundan te, an lo neihdan phung te, an rilru putziate kha a hrechiang hle tih he thawnthuah hian a tarlang a. Thawnthu thin thawng, chhiartute tana ngaihtuahna dang put theih miah loh khawpa ngaihnawm a ziak thiam hian Remliana naupanna hi ngaihnep ngawt chi a ni lo tih a lantir a. Kolasib behchhan ngeia thawnthu ngaihnawm leh ngaihtuah ti thui, ‘Mizoram lung hlu’ a ziahte hian belhchet a dawl a. A thawnthu behchhan hmun, tlang leh ruamte hi kan kal ve tawhna hmun vek, a thawnthu lairil ber pawh kan hriat deuh vek si, ngaihnawm leh chhiar loh theih loh khawpa buaithlaka a ziak thiam hi fak mai loh chu tih theih a vang.

A hlahrilte pawh hian belhchian a dawl viau. ‘Zan’ leh ‘Kan nghilh tawh lo’ng che’ tihte hi Shakespearean Sonnet kalphung dik taka a ziah a ni a. Rhyme Scheme dik, metre thlenga dik veka hlahril phuah hi Zo tawng chuan a harzia hre ve viai vuaiah ka inngai a; chutiang thlirna tlang atang chuan heng hlate hi chu ‘phu loh lungdi’ an ni. Chutih rual chuan, a hlahrilte hi thinlung lairil atanga rawn luangchhuak ni chiah lo, tum luih anna a awm zeuh zeuh a, hei hian chhiartute rilruah duh angin a luan ngiltir lovang tih ka hlau deuh.

Fakna mai lo chu ziah tur a awm mang lova. Remliana hi Mizo thu leh hla lama miril, MA (Mizo) a nih avangin thu leh hla huangchhunga then hrang hrang (genre) a hrechiang hle tura ngaih a ni a. Chutih laia he lehkhabua a thuziak tam zawk, Essay huanga a dah vek hian lung a dum kim chiah lova. Thenkhat hi chu essay ni lovin, article huanga dah zawk awm tak niin ka hmu a. Uluk zawka thliarsin chuan essay tling chiah lo a awm nual. Chu bakah chuan, a thu rem indawt dan (sequencing) hian duhthu a sam lo deuh hret bawk a. Thupui inzul dah thian a hreh vang ni maw, a chhiartu tana rilru dang put phawt hnua a hma lama kan chhiar tawh zulzuia min hruai leh thei turin a dah a; a duhdan ve reng a nih chuan kan sawi phak a ni lova, uluk zawka rem atan chuan ka it ngang mai.

Eng pawh ni se, Kolasib thuziak thiam lar, thianpa Mus-a’n a kutchhuak a phochhuak tawh a; chumi hnuah Remliana a rawn che ve leh ta hian Kolasib mi nih a tinuam a. Thu leh hla luipui kama len nuam timite tan phei chuan vanneihna a ni chiang a. A chhe lam zawnga Zoram pum huapa lar leh thin Kolasib nih hi a nuam lova, he lehkhabu a lo chhuak ta hi Kolasib hmangaihtu tan pawh hmasawnna rahbi pakhatah a chhiar theih awm e.

Thu leh hla tha ngainate tan he lehkhabu hi chhiar hmaih phal chi a ni lova, thawnthu ngaihnawm ngainate tan chhiar ngei ngei chi a ni.

Facebook

Keimah

Visitor Since Feb 09

Khawi lam atangin nge?

online

Followers

Lairil

Mihring ngaihtuahna LAIRIL hi mihringin duhnate, awhna te, hlauhna te, thlamuanna te, hlimna te, lawmna te, lungngaihna te, thinrimna te, chapona te, duhamna te, itsikna te, mahni hmasialna te, hmangaihna te, duhsakna te, engkim mai; mihringa mihrinna siamtu leh neitu a nih avangin a va pawimawh tehlul em!

Nuihtirtu che kha I thinlung a ni a. I tah theihna te, thil mawi leh mawi lo i thliar thiamna te pawh kha thildang a ni chuang lova; khaw lum leh khaw vawt, hlauhawm leh muanawm, hrehawm leh nuam I thliar hran theihna pawh chuti tho.

A chang chuan kan hmuh leh hriat ngeite pawh hi dawt te, a lem te a lo ni thei a! He thinlungin a ngaihtuah hi a lem a ni thei ang em le? Mitin a hmuh a, bengin a hriat avanga duhna leh thinlung LAIRILin a duhna hi a inzawm ang em le? A hrang ni ta se khawii chu nge dik zawk ang? Khawii chu nge tha zawk a, tlo zawk ang aw?

Kan mita kan hmuh leh benga kan hriat te, rilrua kan ngaihtuahna te zinga a tam zawk hi he kan mihrin chhung hian kan theihnghilh leh thin em? Kan theihnghilh tawhte hi kan hrechhuak leh thin em? Thinlung hi bum hmang, chhe lailet der em ni? (Bible – Jeremia 17:9)

Recent Comments

Grab This Widget

Twitter Updates

    follow me on Twitter