I Dam Rei Dawn Em ??  

Posted by Hriatpuia Pa

Dam rei leh dam rei loh tur hre thei kan awm ngut lovang. Doctor-te meuh pawhin ‘He mihring hi chu a taksa khawl hi a tha bik a, a siamdan a danglam deuh bik bawk a; a dam rei deuh ang,’ an tih awm hi ka la hre lo. Chuti chunga ‘I dam rei dawn em?’ han intih teh tawng chu a mawl thlak deuh em? A zir tlem thlak viau lo maw??

Engnge dam rei ?
Kum tam tak chhung damte hi dam rei chu an ni mai a. Nula leng rei - pasal nei lova awm rengte hi tunlaiah chuan ‘nula dam rei’ te pawh kan ti ta a ni awm e.
Sawi fiah leh chuan vak a ngai lo. Bible chuan, mihring dam chen chu kum 60 a ni a, chakna avangin kum 70 te pawh a dam theih a ti a. Kum 70 chung lam an nih thlenga la damte hi dam rei kan tih hian a huap deuh ber niin a lang.
Khawvel mihring zingah kum za chuang nih thlenga damte pawh an awm a. A tlangpui thuin Japan-ho khi an dam rei a, hnam anga chhut pawhin khawvela dam rei tamna ber a ni. Tukin mai pawh khan BBC chuan Japan ram chu khawvel hmun dang zawng zawng aiin a ram mipui cheng zat atanga chhutin upa (elder) tamna ber ram a ni tih a puang.

Tute nge dam rei?
Japan-ho dam rei thu kan sawi zo chauh. An dam reina chhan an sawi tlangpuiah chuan Sangha an ei tam vang te, regular taka hna an thawh avang te, hriselna lam an ngaihpawimawh a, zuk leh hmuam a an insum vangte niin an sawi.
Kan han hmuh leh hriat theih maiah pawh a tlangpui thuin ei leh in uluk a, mahni nun vawng thianghlimte an damrei tih a lang. Chuti a nih chuan dam reina atan hian inthlahchhawn te leh thildang tam tak pawimawh awm mahse, nun hmang uluk te, hriselna lam ngaipawimawh mite hi an dam rei deuh ni chuan a lang. Keini ang, engkim mai ei a, in thin (everytarian!!??) tan hi chuan dam rei hi a ‘hope’ san ngam loh khawp mai.

Dam reina dang a awm em?
A awm ang em?? Awm maithei! A hming ka sawi mai theih tak loh, kan India miril pakhat chuan, ‘Kulh ropui te, Lei (bridge) lian tak te leh tuikhuah tangkai tak tak siamtute hi he khawvelah cheng rei lo mahse an thiltih avangin mi dam rei an ni,’ a ti a. Ka awih. I awih ve em?
He khawvelah hian Isua kha kum 30 vel chauh a awm a, a thiltihte avangin a thih hnu kum sanghnih hnuah pawh kan thinlungah a la dam dawn chauh a. Taj Mahal satu Shah Jehan pawh a hmel kan hmu a zeng a ni lo, khawvel awm chhung chuan a dam tawh dawn a nih hi! Hrethiam em??

I dam rei dawn em?
He khawvel boruak hi kum engzat chhung nge i hip dawn tih i hre lo. Eng hunah nge i dam loh tan dawn a, eng tikah nge i hnuk a chah ang tih phei chu i hre lo hulhual. I nun kha i thu a ni lo va, i dam rei leh rei lohvah khan sawi theih i nei lo. Mahse maw, ka unau, dam rei turin tih theih i nei a sin!
Mizo Novel hmasa ber ziaktu L. Biakliana kha i hria em? A nih a thianpa, ngawr natna vei ve bawk Kapliana pawh kha? He khawvelah hian an awm rei lo. Mah se Mizote thinlungah hian an la dam reng a, Mizo, he Mizo hi a la dam tek tek chhung chuan Biakliana leh Kapliana te hi an thi tawh ngai dawn lo thung.
In ropui tak tak, kum tam tak daih tur i sa thei lo mai thei. Mite hriatreng hlawh tur khawp thil ropui ti turin i sum leh paiin a tlin kher lovang. Mi season khat hlawh pawh i damchhunga i thawhchhuah tawh khan a la phak si lo! Mah se.... Ni e, mahse, i thinlunga thu awmte kha ziakin dah la, chanchinbuah chhuah la, a that viau phei chuan a buin chhuah teh. I thih hma chuan a thi dawn lo va, i thih hnuah pawh a la dam zel ang a, i hming thi tur a chelhding ang a, i chuai tawh hnu a parvultir leh thin ang che. I thih hnuah thu a la sawi zel dawn a sin! I dam rei dawn em?
---- 2006 ---

A Phing Kha !  

Posted by Hriatpuia Pa

Kan aia upa hi chhiar sen ni lo mah se, Voter ID Card nei thei chin thahnem takin min koh dawn apianga kan hming hma lama 'U' an telh ve tak avang hian naupan lai thilte pawh ziah a inthlahrunawm ta bik lo maitheiin ka hria a. Naupan laia 'A phing' kan lawmzia sawi ka tum a ni.

Ka ngaihtuah chhuaka
Pu Biaka'n hnehsawh lutukin kan Bawng lian talh pumpui a hai bawrh bawrh a. Bawng ruhrel lian tak chhungah chuan a lut mai dawn emaw tih turin a thut hnaih a, Lalmama nen hnai fahranah kan en a; Rinkima'n 'linght' a lo khai sak a, Rindika'n Bawng bawp lehlam a lo pawt kak
vu bawk a. A phing a rawn phawrh chu - a lian kher mai! Chutih lai tak chuan Thangkhat lian zet ka ngaihtuah tawh ngai loh, naupan laia saphing kan lawmzia leh nei tura kan inhuam thui thinzia te, kan neih hnua kan buaipui thinziate kha chutih lai, zing boruak vawt vin tuk maiah chuan ka ngaihtuahnaah a rawn lut a. (Ka ngaihtuahnaah a rawn lut - a dik reng, mahse ka ngaihtuah chhuak a ni reng si a, Zo tawng hi chu a va mak em!!)

Sertawk to saphing!
Chhung hnai deuhte talh a nih loh chuan vawk a ni emaw, bawng a ni emaw, a phing hauh ve ngawt ngam chi a ni ngai lo. Kum 20 aia tam liam taa Hortoki mipa naupang, tractor ke hniak ringawt pawh thutpui nileng peih thin tan chuan a phing kha a hlu em em thin.

Mipa naupang tawh phawt chuan chhung hnai deuh, vawk emaw bawng emaw talh an awm tawh chuan a phing kha kan chang far thin a, veng lehlama vawk talhte phei chu kan beisei ngam ngai reng reng lo.

Sertawk rah hmanga inkhelh hautak zia kha i ngaihtuah phak lo hial zawk ang. A rah lian tha kan duh ve ngei a. Inkhelh tan tirh lam chuan a rit em em a, pet kan a har. A tawp lamah chuan a lo dup a, defender...ni lo, full back niha, hla taka pet chhuah kan tum laiin ke zungpuiah a tang tut a! 'Injury' vang ni lovin, nuihzat luattuk vang zawkin inkhel kan chawlh lailawk a ngai ziah. Go-li in a man hman loh tura na leh sirah kan han pet a, kan sertawk hman a phel thin pawh kha buaithlak tak a ni thin. A phel lehlam lut mahse lehlam kha a luh si loh chuan si khata ngaih theih a ni ngawt lo. A pet goal-tu kha a huai ber a nih chuan thu hran a ni. Chutia kan ball a phel tawh chuan Nute'n min la au chiah lo mah se hun tawp a ni tho tho.

Chutiang chu a nih avangin sertawka inkhelh ai chuan saphing hmanga inkhelh chu nuam tak a ni. Ke a na ve lo va, sertawk aiin a tlo bawk.

Keima saphing
Ka Nite'n vawk an talh tuma a phing ka lak pawh kha tlo tak a ni. Keima sa phing ngei hmanga ka inkhelh vawikhatna a ni nghe nghe a. A phing an rawn phawrh chiah a, an rawn theh thla chiah kha ka lo la vat a, ka tlanpui nghal a; thiante'n min rawn umzui nghal. Vaivutah kan raphrual bawrh bawrh a, thiante'n mutih kuang an hman thin kha ka duh lo va, ka Nuin kan lo atanga a rawn hawn mau te kha ka tan a, ka'n ham peng peng mai ah! A rawn puar pang pangte kha a va mawi tak!

Mah se..
Sa phing hmanga inkhelh kha sertawk hman ai chuan nuam teh mah se a buaithlakna a tam lutuk. Duhna takah dah a har em em. Pet nat leh a 'tai' nasa mai niiin a hriat. A tai nguat nguat a, inchuh buai lai chuan thiante ngal chara pet a awl ang bawkin thiante'n kan ngal an pet awlsam bawk. Thlasik lai phei chuan ngal char ve ve intauh kha a na lutuk thin.

A la thar lai phei chuan a 'hnun' lam kha a buarchuar deuh a, rim pawh tlem a nei a, vaivut pawh a kai duh. A rawn tai phei tuang tuang a, nuih lai taka hahmaia a rawn per phei kha chuan a buaithlak thin a sin! Mahse khatiang vanga kam kan thuah tak hial ka hre miah lo!

Kan han pet pawp a, a riin 'pawng' a tih chuan a la mar tha tawk tihna a ni a. Chutiang hun lai tak chu a hlauhawm lai a ni. Pet a hlauhawm loh va, rah palh a hlauhawm. Rah palh chuan a pial rulh a, tukkhum lei vaw chawrha tluk a ni mai. Tukkhum a nih loh pawhin mawng sawh tal a ni hrim hrim. Kekawrte kan ha ngai si lova, mawng a tim duh teh mai a ni.

Bik lovang
Pet dik harsa ber mai kha a buaithlak lai a ni. Ke chhipin a dik duh deuh ber a, puan heikhawk bun ai chuan ke lawng ngeiin pet dik a awl bawk. A rih zawng leh a len zawng in balance tura Fifa
lamin dan leh hrai an siam hnan tunlai ball ang a ni ve lo va, vawk a len leh a phing a lian a, a tet deuh leh a te ve deuh va. Bawng phing a lian duh a, a tlo pawh a tlo hret. Ham puar that chuan a
bial ve lek lek thei a, mahse ham puar lutuk chu a tlo duh lo.

Saphing hmanga kan inkhelh thin lai khan kan zingah Bulgarian free kick specialist Hristo Stoichkov te, David Beckham-te pawh hi rawn tel vein, an Predator (Reebok) boot pawh hi bun mahse an pet dik ka ring bik lo reng reng. Beckham pawh hian a duh duh chuan a 'bent' bik hauh lovang maw le!!

THIL PATHUM  

Posted by Hriatpuia Pa


Kum tinin kan thawhlawm a pung thur thur a. Kan Biak In leh a vel pawh a mawiin a felfai tulh tulh. Inkhawm erawh kan pung thur thur lova, chu a hnehin kan kiam zel em ni a tih theih. Hetih karah hian ngaihdan tam tak a awm thei awm e. Chutih lai chuan thil te tham te te pathum hi i’n thutak bawl dawn teh ang.

1. Kan tawngkam
Mizo ni si Mizo tawng thiam chiang lo kan tam ta ngawt mai. Thiam tura ngaihte pawhin a dik emaw an ti a, an zawm ve ta em ni tih mai awl khawpin kan inkhawm tawngkam hi a ‘Zo’ tawh lo. Kan Bible hman mekin ‘Tin’ a uar tluk zetin Kohhranho hian ‘Na’ kan uar ta deuh niin a lang. ‘Inkhawmna’ kan nei a, Secretary-in ‘thupuanna’ a nei a, Inkhawm hruaitu leh tantu-in ‘Bible chhiarna leh tawngaina’ an nei a, ‘hla sakhona’ neih laiin ‘thawhlawm lakkhawmna’ kan nei bawk a; ‘thusawi ngaihthlakna’ kan nei zui leh a, ‘banna’ neiin kan tawp thin!

Biak In hi ‘inkhawmna’ tura sak a ni a, chuta lawi thinte chuan ‘inkhawmna’ hran nei leh si se lovin Biak Inah hian inkhawm mai ila. ‘Thupuanna’ tura ‘ka’ nei sa Secretary pawh ‘thupuanna’ nei tura sawm kher lovin ‘thu puang turin’ sawm mai ila. Thilpek lakkhawmna tura siam hmangin thilpek pawh lakhawm ta mai ila!

Mi thenkhat chuan miin an tih avangin a dik leh dik loh lam ngaihtuah lovin kan ti ve mai ni te pawhin a hriat. Kan tawngtai a, ‘Thusawitu leh ngaithlatute thlarau hmun khatin min pawl la,’ tih kan ching pawh hi ngaihtuah chiang lova kan chham fo zinga mi a ni thei ang em? Thlarau Thianghlim hi hmun hnih hmun thum a awm em ni? Awm ni ta se thusawitu leh ngaithlatu chu thlarau inang lo deuhva pawl chi zawk a ni lo maw ??

Biak Ina kan tawng kam hman chungchang hi kher neuh neuh phei chuan nuih tiza thei lek lek pawh a awm nual. Fimkhur tlan a tha. Kan tu leh fa, lo la thang lian turte hi ngaihtuah chungin tawngkam hman i ching ang u. Nitin sikulah ‘English Medium’ kan uar lo thei si lo nen, an ngaihtuahawm teh a nia.

2. Zaipawl
Zaipawla tel rual ka nih atangin Zaipawl tan hian a thawhhlawk lo berte zinga mi ka niin ka inhria. Mahse Zaipawl chungchang hi sawi ve a tul tlat mai.

Zorama Kohhran tin hian Zaipawl kan nei deuh vek. Hun bik leh hun bik lem lo pawh ni se Zaipawl an han zai thup thup hi chuan Kohhran hi a tiphuisui ngawt mai. Chutih lai chuan zaipawl rawngbawlna hi eng ang chiaha hlawk nge tih pawh hi hma kan sawn zelna atan chhut fo thain a lang.

Eng hla pawh ni se mawi taka sak tluk a awm lova, chutih lai chuan zaipawl rawngbawlna hi mawi taka hla sakah a tawp mai tur a ni lo thung ang. A hla mawinate, a satute thiamnate, zai nalh tumna te hi kan fak Pathian aia kan ngaihpawimawh a nih vaih chuan zaipawl rawngbawlna hian awmzia a nei thuiin a rinawm loh.

Tum khat Hnuchham enkawlna In pakhat kan tlawh tumin chu Ina naupangho chuan hla an rem a. An hmel leh an zai kha ka zaipawl hmuh leh hriatah chuan ka thinlung hneh bertu a la ni. An hmel a tha lova, an zaithiam lem lo. Intihsiakna anga teh tur ni ta se Zoram chhunga Presbyterian Kohhran Senior Department Zaipawl zinga a thiam lo ber ai pawhin an thiam ka ring lo. An kawr leh kekawr te pawh hlui tak tak, mi pek khawm tih hriat hliah hliah hlir a ni. Anmahni pawhin mawi an tum lova, nalh an tum hek lo. An theih tawkin an zai a, an rilru zawng zawngin an zai mai a, thiam kan tih leh tih loh lam an ngaihtuah pawhin a lang lo. A ngaithlatute leh lo thlirtute thinlungah chuan chu lo liam chu zaipawlte atanga beisei tur a awm chuang lo thung. Chu chuan mi ngaihtuah tir tak chu - Kan zaipawl rawngbawlna leh Pathian inkarah hian nalh tumna te, mawi tumnate leh changkang nih duhnate a awm kawkalh nuk chhung chuan zaipawl thiam ber lawmman pawh dawng kumtin ila, kan hla sak chuan Kohhranhote thinlungah hna a thawk thei chuang lovang - tih hi a ni.

3. Hla bu en
Zaipawl ten hla copy en chunga hla an rem emaw, mi, hla copy en chunga a solo emaw kan hmuh hian mi tam tak chu kan tui lo nghal ngawt thin. Tui lova, chutianga tite han dem viau thei kan ni lo tih erawh kan ngaihtuah ngai meuh lo.

Kan rama Kristianna a lo luhna pawh kum za aia tam a ni tawh a, KTP Branch tam tak pawhin kum 50-na kan lawm thei tawh a; Kohhran Hmeichhiate phei chuan kum za an tling tawh. Chuti chung chuan kan Kristian Hla bu a hlate hi en lova sak chhuah theih kan la nei lo a ni chek ang, inkhawm zawng zawng deuh thaw hian zai laiin Hla bu kan keu fur thin. Kohhran Upa leh rawngbawltu senior ber ber thlengin kan bang lo. Hei leh chen hi kan hla bu ngai hi kan ring tawh a, tihdanglam chu awm zeuh zeuh mah se a tam zawk hi chu en lova sa thei tawh tur kan ni hrim hrim. Keini tluka hla bu en rei, a tel lova zai thei lo hi hnam dang awm tak maw ??

Kan hla thiam chian loh kan sakin rilru leh tihtakzetin kan sa thei lo deuh vek a, a chiang reng. Kan Inkhawm zai a chhia kan tih kan tih thin pawh hi kan hla bu en vang hi a ni thei ang em?? Solfa rema sak chi-ah te hi chuan a solfa kan en duh a, tihdik kan duh avangin hla bu kan en a ni thei. Chu pawh chu thil tul ber a ni ang em tih hi ka ngaihtuah thin. Solfa dik takin, a phuahtute phuah ang takin, tui takin sa thei ila chuan a tluk a awm hauh lo. Amaherawhchu chumi ti tur chuan hla bu kan en a ngai a, thil pahniha kan rilru a kal kawp avangin kan hla sak a tui thei leh si lo. Eng pawh chu ni se, kan Pathian hian solfa dik tak nen, tui mang hlei lova amah fak ai chuan, solfa dik chiah lem lo pawh nise kan thinlung zawng zawnga kan fak hi a duh zawk lo’ng maw ??

Kan tawngkamah ‘khup zawi leh ban uaithlate’ kan ti fo va, keini pawh hi eng vak kan ni bik em ni le ? Kan hla bu ken hian Pathian faka kan ban pharna tur a dal tlat lai hian midangte phar tura phut thei kan ni dawn em ni ?? Kan entawn tur ber, Kohhran mipui zawng zawng hmuh theiha thu thin kan Upate pawh hian a hranpaa Hla hriltu a awm reng pawhin hla bu an keng lui tlat fo chu a nih hi! Hawh u, hla bu en lova zai dik i zir ang u. Chutichuan kan bante hi a lo awl tawh anga, Pathian fakin a phar thei tawh dawn nia.

Khum  

Posted by Hriatpuia Pa



Mihring tungchhoa kal, a lian a te, michhia leh mithate bul tanna leh tawpna hi i ngaihtuahin i chhut chiang ve tawh ngai em?

He khawvel thlaler chhumpui zing hnuaiah, hrehawmnate, buainate, harsatna leh lawmnate, hlimna leh tahnate bakah thildang tawk tura kan lo pian chhuah hian khum atangin bul kan tan a. Tichuan kan hmaa thil awm ang ang tawng chho zelin, kan hun tawp thihna kan han tawh leh pawhin khumah bawk kan tawp leh thin.

Kan lo pianin khumah tapin bul kan tan a, thihna kan lo tawhin khumah bawk tapin kan inthlah liam leh thin.

Kan Lal Isua kha chuan keimahni vangin khum chang pha lovin ranthlengah bul a rawn tan a, a tawpna pawh lei mihringte khawlohna avangin bawkin khum ni lovin kraws ler a ni thung. Chuvang chuan ranthleng leh thing anchhedawng leh vana lallukhum a inzawm thei ta, kan Lalpa tuarna avang chiah hian lei eden leh Salemthar pawh hringfa,sualna leh bawhchhiatna hnuaia lengte tan a lo inhawng leh ta a ni.

Thenkhat engemaw avanga khuma piang lo kan awm thei a, vanduaina avanga thihna khum nei lo pawh kan awm thei. Amaherawhchu tunlai khawvelah damchhung hun khum delh lova hmangral chu kan awm lovang.

Khum hian mihring nunah hmun a luah lian hle. Hah taka hna thawkin, ni tla vanvuaia kan thangbo hnuah Inah kan haw a, engdang mah enghelh lovin, khumpuiah ngau kahthlak ang maia han mut hahdam der der mai chu a tluka nuam hi a tam lo kher a sin! Damlo, engmah thawk peih lo, ruhkawl ringawt pawh hi khum chuan min ning ve ngai lo va; ngawi rengin, rinawm takin kan tan a indawh diai reng mai a ni.

Kan nihna chu engpawh ni se, kawla ni chhuak chhiara, bianga thlan tui luang zawih zawiha hna thawk thin kan ni emaw, sorkar hnathawk kamding kan ni emaw, ram hruaitu lu leh thiltithei kan ni emaw, zirlai kan ni emaw, sipai kan ni emaw, hah taka kan tihtur kan tih hnua zana chawlh hahdamna hmun atana kan hman chu khum a ni.

An hlaphuah leh thuziak avanga thi ve tawh lo tur John Milton te, Jonathan Swift te, Voltaire te, Mark Twain-te khan khumah lehkha an ziak thin an ti. Milton-a hla phuah ropui tak tak te, Mark Twain-a thawnthu ngaihnawm elkhente pawh hi khum atanga zi chhuak lo ni rengin! British Prime Minister hmingthang Sir Winston Churchill-a pawh khan khum atangin ro a rel zut zut thin zuk ti a! British Prime Minister zinga ralrel thiam bera sawi a tling tlat si!!

Khum hi a lian emaw a te emaw, a chhia emaw a tha emaw, mihringte tan a pawimawh elkhen a; a tel lovin hringnun kalh a kim thei lo. Kan Lalpa pawhin leibat a phalna awmchhun hmangaihna pawh hi a lanchhuahna leh a tawpna tak tak chu khum a ni a, nupate inhmangaihna leh nun hlimna vawrtawp hlenchhuahna hmun pawh khum bawk a ni a; pasal ngam deuh nu thenkhatte rorelna hmun pawh khum tho a ni. (030201 - La tlangzarh loh)

The Baddest Man  

Posted by Hriatpuia Pa

Hruikual (Ring) hual chuan mi tlemtê an ding khawm ve taih a. Mi tam zawk chuan engnge an en a, engnge an tih an ngaihtuah lo. Ring atanga feet 20 vel chauhva hlaa awmte chuan an bul lawkah chuan hman lawka khawvel miropui ni thin, ‘Iron’ Mike Tyson a awm tih an hre lova, an bul lawka pawisa khelte pawh chuan an hre bik lo. Hria pawh ni se an ngaihtuah lovang.

Khawvela mi rothap ber (baddest), khawvel mipui mit fukna ni thin Mike Tyson chuan a dinhmun hlui kha a hloh tawh a, tumahin eng he-hu-ah an ngai tawh lova, amah ngainatu leh ngaisangtu chu Las Vegas Strip-a mipui zi nuaih nuaih zingah pawh chuan a tlem zawk daih an ni tawh.

Hmanah chuan vawikhat a inhnek a, round khatna second sawmpathumna velahte a chak laite kha chuan dollar maktaduai 35 te a hlawh a. A inhnek chhung zawng khan dollar maktaduai 300 chuang a hlawh hman a sin! Mahse chu’ng pawisa zozaite chu a hausakpui lo. A hausakpui lo a ni mai lova, tun thlenga a rit phurh a ni ta zawk. Sum tam tak a ba a, a rilru a hah. Inhnek turin a chakna a nep tawh a, a inhnek en peih la awm mahse kum 40 a upa Tyson-a hian boxing ring chhunga insual chu a peih tawh si lo. ‘Insual hi ka kham hluah hluah, ka luak a tichhuak,’ a ti.

Inhnek peih tawh lo mahse a khawsakna atan sum a mamawh a. Chumi piah lamah chuan a ba rulh nan sum hlawhchhuah chu a tulin a tul. A sum deh-chhuah thiam vena lam boxing-ah hlawkna awm khawpin tih theih a nei tawh si lova, ring chhungah a training ta vel mai mai a! Chu a training lai thlirtute hnen atang chuan sum a khawn a nih chu! Zia lo zawkin!!

Trevor Berbick hnek thlu a, khawvela World Heavyweight Boxing Champion naupang ber a rawn nih atang khan Tyson hian ‘khawvel’ a chen a. A sum hmuh rualin hmingthanna leh hmei-chhia a rawn inlar nghal a. New York khawlaia insual huai ni thin kha khawvel champion a rawn ni thut mai si a, atan chuan a har bawk a ni. Dollar maktaduai 300 lai hnek chhuak mahse awmze neiin a hmang lova, sum tam tak a bat belh zawk a ni. He mihring, a boxing thiam avanga mi tam tak tan rawn, a nun hruanghrau tak mai avanga mi thenkhatin an ngei rawn bawk hian a tunhma nun kha siamthat leh a châk a, kohkir leh a duh. Mahse a thei tawh lo. ‘Life has changed so much’ a ti tawp!

‘I vanglai hian, i Siamtu hre reng rawh’ tih thute hi lo hre vein, lo zawm ve se, kum 40 a tlin hmaa dollar maktaduai 300 thawk-chhuak hman hian, 'My life has been a total waste' tih ngai hial khawp tuna a dinhmun hi a thleng bik lo tur!!

I La Tar Dawn Si A  

Posted by Hriatpuia Pa



Kawng sirah a huhovin an lo thukhawm taih a. An hmel en reng reng chuan an tha a za zek zawk tawh hlawm lo tih a lang reng mai.

A then chuan Zozial an pet a. Pakhat phei chuan Zozial tawi lam tawh, a hmawr lama lehkha kang bang sei deuh ngoh chu a pet vu a. Khumbeu hlui tawh lam khum te, tiang sei reng ruang, hawl nasat tih hriat ngawih ngawiha tliang hlarh tawh mai hawl an awm bawk a. An nulat tlangval lai chuan tunlai thangtharte ang bawkin an hlimin an lawm ve thin a. An ngaihdan te, an duhdan te, an chetdan te, an hawiher te leh an incheinate pawh a tun lai ve em em thin kha a ni a. Mahse tunah chuan eng ang pawhin inchei se la an tunlai thei tawh lova, an tan chuan engkim mai hian hman lai a chang zo tawh a ni.

An chak that laia an tih theih ang kha an ti thei tawh miau lova, an thawh thiam ve thinte pawh an taksain a zo tawh si lo. Upa pawl an din a, an tih theih tawk chu thangtharte khawngaihna dil a, thei tui zawrhte mai mai a lo ni ta. An bula kal, YMA khawmpui chhim nula leh tlangvalte chuan an awm ve tih pawh an hriat hmel loh, an kal pel vel mai mai a ni. An hmel en chuan chu'ng thalaite incheina leh an awmdante chuan an lung a tichhe zo ta em ni tih mai turin a ngui nghiai hlawm a; hlim hmel pu pawh an awm lo. Khawngaihtu leh lainattu an mamawh a, mahse an hmu lo. An Inah thu an nei tawh lova, an thu apiang chu a thing tawh a, an ngaihdante chu 'hman lai ngaihdan' a ni zo vek tawh. An awm awma an awm chuan an fate leh an tute thin an tirim lo bera a lan avangin 'an awm awmin an awm mai' a ni.

Mahni Inah mah chuti khawpa an thu loh chuan, khawlaiah chuan engmah beisei tur an nei lo tih an inhria a, inthlahrung takin, kil khata mi In bang nghengin thalai kalkhawmte khawngaihna dil turin theitui an zuar a, an lo inhlawh ve a ni. Thalai zi hut hut karah chuan an theih tawk tawkin an theitui chu an lo aupui ve a, a tam zawk chuan engmah mah an ngai lo. An hmu lo a ni lo, tar mai mai chu engahmah an ti lova, an ngaihtuah lo a ni.

***********

A hmel en reng reng chuan a chak tawh lo tih a hriat ngawih ngawih a. A kut leh kete pawh chuan tunhma a pha tawh lo tih hriat takin a vunte chu a chuar tip tep a. A mitmeng leh hmui hmai atang chuan a taksa mamawh tawk chawtha a hmu lo a ni ngei ang, a mitmeng a eng piap a, a hmui a dang bei bawk a.

Tunhmate chuan kawng chhia leh tha a thliar ngai lova, khawchhia leh thain a nunah awmzia a nei ngai lo. A tulna leh a duhna hmunah chuan a kal mai thin a, a chak zawng apiang a ti a, khawi zawng pawhin kal se harsatna a nei ngai lo. Mahse tunah chuan kawng nal hlekah a che thei tawh lova, kawng chhawrdawh (step) pahnih khat lek pawhin a tha a tikhur titih zel mai tawh si! A kum a tam ta a ni...

A tan chuan khawvel hi a changkang tawh lutuk a, eng tih mah a phurawm tawh loh. Kawmpiutar an ti emaw ni a lo chhuah atang phei hi chuan a In awm pawh a nuam tak tak tawh lo. A tute hnenah zir ve a dil lah chuan 'I thiam ve lovang, tar thiam chi a ni lo,' an tihsan mai mai bawk si. TV en sela atan chuan zawhna tur hlir a ni. 'Diman chanel' awmzia a hre lova, 'Duh duh zaitirna' tih chu a hriatthiam ve dan a ni. Biak Inah pawh a tlangtla tak tak tawh lo. Thawka phitah 'Inglis' an hmang thla zen a, a awmzia hriat loh a ngah lutuk a, an Pastor Pathian thu sawi pawh atan chuan a chiang zo tawh lo!

A nupui a thih hma kha chuan an vanglai sawiin an nui dun hek hek thin a. A tu leh faten an ngaihtuah em em loh pawh khan a khua a har lem lo. Mahse tunah chuan a vanglai sawipui ber thin a nupuiin a thihsan tawh a, atan chuan khawvel hi a nuam tawh hlawl lo. A hmangaih avanga a zilhna leh an that a duh avanga a hauhnate chu a tu leh fate chuan barah an khawn lova, an benga rawngah a lut lo. A tih apiang a dik lova, a sawi apiang chuan mimawl ah a chhuah a ni ber mai. Heti em em hian tar khawvel hi a lo hrehawm ang tih a ring chhin ngai lova, a ngaihtuah phak ngai lo. Mahse chu nun chu amah ngeiin a takin a tawng mek a, rinhlelh chi a ni si lo.

Kum engzatnge i nih? I thu chhiar tak hi i ngaihtuah ngai em? I la ngaihtuah ngai lo a nih chuan lo ngaihtuah ve thin teh. I lo ngaihtuah thin a nih pawhin lo ngaihtuah zel la, hei aia chipchiar pawh hi ngaihtuah fo rawh. I vanglaini a rei dawn lova, i that lai hian mual a la liam dawn.

A ni, I dam reng chuan I la tar ve ngei dawn si a....

KA NU  

Posted by Hriatpuia Pa

Who ran to help me when I fell,
And would some pretty story tell,
Or kiss the place to make it well?
My Mother
- Ann Taylor and Jane Taylor

Fit nga pawh tling lo a ni ang bawkin a hawi sang lova, a khaw hawi pawh a zau vak lo. Ziak leh chhiar thiam tawn tawn chauh a nih avangin Office lam hna aiin hlo thlawh leh Buh tuh a zei zawk a, nuam pawh a ti daih zawk.

Khawvel ram zau zawk chanchin leh thil thleng min hrilh tur hre lem lo mah se Zo nunzia, tlawmngaihna leh rinawmna nei tura min fuih chu a nitin hna a ni. Midangte tana malsawmna ni turin kan neih leh a finvarnain tlin lo mah se kan chhungkaw tan leh ka tana malsawmna ni tura a theihna leh chakna a hman nasatzia hi ka sawi seng lovang.

Ka dam lohvin a tlaivar a, min tawngaisak a; Engkimtitheia hnenah min kawltir thin. Ka pum a nata ka dul min chulsak thinte kha..... A ni, ka Nu kut, hnathawh nasat avanga char rim rem leh hling bah pawr hrip hrepte kha ka tan chuan a mawi a; hmangaihna nena min zut thin avangin a aia kut no leh mam nalh ka beisei ngai lo.

Ka thiam loh min hrilh thei hauh lo mahse lehkha zira ka men chhung chu min menpui thin a, min uaplum a; min thlamuan thin. Chumi avang chuan rilru thlamuang takin ka zir a, min hrilh miah lovin tam tak min zirtir a; amah avang liau liauva tun hun thleng thei hi ka ni.

Mi Nute angin duh hun huna sam tihkirna tur sum a nei lova, a sam a ngil siau a; mah se ka mitah chuan man to tak taka sam tikirho aiin a mawi zawk a, a nalh zawk fe a; a tluk tur ka hre lo. A hnathawk lo haw, a biang leh chal vela thlan tui luang zawih zawih thinte kha ka tan a ni tih ka chhut ngai lova, a sam ngil tak lo tla thla a huih chhoh pawk pawk laia a hah turziate kha ka lo dawnpui ngai lova!

Kan naupan zual laia khuma thawnthu min hrilh thinte kha ka hre reng thin. Mi Nute angin lehkha a chhiar zau lova, Hamlet te, Macbeth te, Ben Hur te leh ngaihnawm dang min hrilh tur a hre lo. A hriat chhun chu Mizo thawnthu - Mauruangi leh Bingtaii te, Liandova te Unau Thawnthu te a ni deuh mai. Bible thawnthu - Davida leh Goliatha te, Josepha chanchinte leh Isua naupan lai chanchinte pawh min hrilh thin. Lehkha kan chhiar thiam hma a Genevieve-i thawnthu min chhiarsak kha ka la hre reng mai bawk. Khawnvar eng hnuaiah a chhiar a, Genevieve-i khawngaihthlak ziate, chutih laia a fapa nausen chan turte ngaihtuaha kan inhnit tliar tliar laite pawh kha...

Mi Nute angin Kohhran Hmeichhia leh Mizo Hmeichhe Insuihkhawm Pawl ah te nihna leh tha thawh a nei lova. A mawl leh fin var loh vang pawh a ni ang, ram hla tak taka ringlomite veiin chungte tana thawhlawm khawntu pawh a ni ve ngai lo. Kan chhungkaw zinga a sawi bak mi hnenah Pathian thu a sawi ka hre ngai lova, Pathian thu sawi tur leh sawi thiam tum turin min fuih ngai lova; Pathian ring tlat tur leh kan mangan leh lawm ni apianga A hnena tawngtai hmasa fo tur erawh chuan min zirtir thin. Ani pawhin sawi tam tur a hre lo. Mahse Pathian a ring a ni tih erawh ka hria. Kan unau kan dam loh apiangin kan lu chungah kut nghatin a tawngtai hin a, kei pawh hi vawi tam tak a tawngtai dam tawh ka ni.

Ama ir-awm atanga chhuak a ni lo tih hre reng mah ila, ‘Pathian chu kan inhumhimna leh kan chakna, mangan laia tanpui vartu hnai reng a ni,’ tih thu ka hriat apiang hian ka Nu ka hrechhuak thin.

Ka mawl luat leh ka lo hriat loh lutuk avangin a vun, Niin a em nasat vanga hang chil chel te, a kut thap hrih hreih te, a ke khir char rim remte kha ka lo zahpui thin. Chung zawng zawng chu min hmangaiha, ka tana a thawh nasat vang a ni tih ka hriat chinah erawh chuan ka tan a mawi ta a; ka zahpui ngai ta lo. A mawl ni a ka hriat avanga ka lo zahpui thinte kha ka lo va hrelo nasa in ka lo va mawl zawk em! Mite angin fing var ve se chuan khawtlangah leh Kohhranahte inhmangin, kan tan hun hmang hman lovin a buai phili ve viau maithei si a! A mawl ang anga, a theihtawpa min zirtirna leh min uaplumna avanga tun hun thleng thei, ‘Ka Nu A Ni’ ti thei ka ni si!!

He khawvela hmangaihna ka dawn hmasak ber min petu, ding leh vei thliar thiam lo ka nih lai atanga a mal chunga duat taka min chawi thintu, tun hun thleng theia min kaihruaitu; he khawvel sualna hrang hrangin min bawhbeh lai, miten engahmah min ngai lova min nuihzat thin lai pawha lainatna leh hmangaihna tawp lova min uaplum rengtu chu ka Nu a ni. Ka tana a thatna te, a thawhrimnate leh a tawrhnate hi rul let zo sengin ka inring lo. Chuti a nih avang tak chuan, ka tan chuan -

Ka Nu hi zah ber tur a lo ni,
Ka Nu, Ka Nu duhtak chu ......

(230699/9:15Am to 14042001/6:00PM - Ka Nu Pual...)

Bawlhhlawh A Bawmah  

Posted by Hriatpuia Pa

Kum tam a liam ta, kum tinin Faina Hapta kan hmang a. Kan inel a, kan fai hlurh a, December thla pawh kan daih leh ngai chuang lo kumtin a. He thu ziaktu ngei pawh hian Faina Hapta puala article ziak tha ber lawmmante pawh a lo dawng tawh a, mahse chu chuan awmzia a nei thui lo. Sum leh pai kan hman ralte leh tha leh zung kan hman zawng zawngte chhutin kan Faina Hapta puan hian awmzia a nei thui lo kumtin a, hei hian chiang taka a lantir chu - Thu tha tak tak sawi te, thu tha pui pui ziah te, sum leh pai tawktarha faina lama inelna siamte hian rah tha a chhuah lem lo - tih hi a ni awm e.

Faina Hapta hawnna leh kharna inkhawmah mithiam tak takin thu ropui tak tak an sawi kum tin a. Chanchinbu a Faina chungchang ziak tha lawmman kan siam avangin thu tha tak tak kan chhiar chamchi bawk a. A Hapta a liam a, kan balh ngaiin kan bal a, kan tuiluankawr leh kan khawlaite chu a hma ang thovin a hnawkin a chiau va, a rimchhe leh tho.

Engkim hian hun leh hmun a nei a, chu chu kan hriat reng a, kan vawn phawt chuan faina hi kan nei mai tur a nih laiin kan hriat reng hi kan zawm lova, kan vawng lo thin hian kan faina a dal a, kan hmel a chhia a ni. Dik tak chuan mahni In leh a vel vawngfai peih tak, mahni huan pala tlangval kawng kalin chinai an tah pawh haw hlur si hian khawlaia kuhva eina sen chhah kan hreh leh hauh lova. Khawlaia kuhva funna sarang (sahar?!) leh vaihlozial bung paih pawh kan inthlahrung therte lo. Ni e, a dik; tumah kan pha thei lovang. Kan tuala Ui ek awm kan ten em em laiin Ui vulh apiangin ‘thenawmte tan a lo tenawm palh ang e’ tih tum lovin kan chhuah zalen a. Ui chhuah phal lova, kaphlumtu chu khawngaihna leh lainatna nei lovah kan chhuah a. Chumi lam tang apiangte pawh kan hmu tui lo nghal thuai bawk.

Ka unau, fai tur hian thu tam sawi a ngai lo. ‘I hnap ak la, i chil lem rawh’ tih hian a huam kim em em. Chutiang chiah chuan i ranvulh kha a In/bawmah khung la, i bawlhhlawh kha a paihna tur hmunah paih la, khawlaiah i hnawmhnawk hnutchhiah tur khawpin mawl lo bawk la, chu chu faina kawng zawh tanna a ni. Awlsam taka fai theih a nih lai hian hnatlan kher te, LAD hmunphiat nghah kher te, Faina Hapta puan kherte kan nghak thin hian faina min neihtir thei lo a ni tiraw ??

Fai turin midang an ngai lo. Nang leh kei chiah kan pawimawh. Nang leh kei hian rilru tha, thianghlim kan neih a, mite tana harsatna siamtu mai ni lovin mahni tan pawh hrisellohna thlentu kan ni thei tih hi kan vawn reng a, he faina hapta atanga kan rilru a fai tan phawt chuan, chu chuan kori a va tu dawn em! A hapta chhunga fai hlurh a, lawmman ropui tak tak lak a balh leh thuai ai chuan rilru leh ngaihtuahna seng a, faina thinlung pu tura MAHNI kan inenna hapta atana he hapta hi kan hmang a nih chuan, ka ti leh pek teh ang, ka unau, miten faina hapta an hman zawh chiah hian faina hapta kan hmang ve tan dawn tihna a lo ni ang.

Hawh, ka unau, keini chu, ‘Bawlhhlawh a bawmah’ tih hi a thunawnah hmang ngawt mai teh ang. Chu chu faina atana rahbi hmasa ber a ni si a.
(51005/0503hours - Faina Hapta puala ka ziah a ni.)

Take Care Of You  

Posted by Hriatpuia Pa

Hmangaihna hi chu a mak ve ngawt mai. Dinhmun leh khawsaknain a zir avang ngawta lo piang a ni lova, rethei leh hausa, mifing leh mimawl a thliar hrang hek lo. Riltam leh puar lai, Indo lai leh zalenna hnuaia awm lai pawh a thlir hrang chuang lo. A lo piang ve tawp mai thin. Hmangaihna dik tak chu hun rei lote chhunga lo piang ni mahse dam chhung a daih a, thenkhatte phei chuan pialral thleng thlenga chhawm an tum hial zuk nia!!

Chutiang hmangaihna avang chuan he hla mawi tak pawh hi lo piang a ni. “I’ll Take Care Of You” tih tawngkam hi khawvela tawngkam ropui leh langsar ni lem lo mah se a sawitu leh a sawinain a zir chuan a thlum veng veng ngawt ang. Dixie Chicks ten mawi no nalh tak maia an han thlep vel ngaihthlak paha ‘biangnovi’ han ngaihtuah rauh rauh mai hi chuan thildang hian he mihring fapa thlunglu leh thinlung hi a luah tawh lo. Heti hian an ti a -

“ Times Are Hard And Rents Are High
What Can A Working Girl Do
But Struggle Through Another Day
Then I’ll Take Care Of You ”

Mawi deuh a sin. He khawvel hian harsatna hi a keng tel hrim hrim a, chu harsatna chuan inhlawhfa a, nitin eichawp thawkchhuak tawk tawk thinte phei chu a bawm duh lehzual. Mi In hnuai luah hawh a, thla thara In luah man pek tur neih mang loh chang ngah zawkte tan phei chuan....

Pawisa neih loh chuan engkim mai hi a tova, khawsak a harsa thei ngawt mai. Chutiang hun thim leh lungngaihthlak tawh lai pawha, ‘Tuar zel ila, kan tuar chhuak em em ang. Ka kalsan lovang che a, ka phatsan lovang che,” min titu an awm chuan nun a nuam ve sawt ang. ‘Ka Duat Ang Che’ min tih ngat phei chuan .......

“ Nights Are Long, And Dreams Are Cold
If They’re All You Wake Up To
But Should You Rise With Crying Eyes
I’ll Take Care Of You ”

‘Chhunni a rei ka ti, zankhua a sei leh si’ tih hla hi sak nawn tlut tlut mai awl tak a ni. Mumang chhe bawk, thawh ve leha rilru buaina tur hlir mai hmachhawn nghal tum phei chuan hlim a har. Mah se, chutiang hunah pawh nangmah duattu tur leh ‘i tan chauh’ ti tur a awm chuan dam man i nei tihna a ni.

“ So Let Them Talk About Us
Let Them Call Us Funny Things
People Sometimes Do
I Don’t Care As Long
As You Know I Love You
Oh, And You Know I Do ”

Hei phei chu tihngaihna a awm lo. 'A nalh top’ a ni ber mai. ‘Tlang rel thang phurh ka zuam lul lo’ tihte chu tih mai mai a ni. Mite chuan an duh dan danin an lo sawi ang chu, a pawi hlei ne’m. I hmangaih ber bula i awma, a hmangaih ber i ni tih i hriat bawk chuan chutiangin a tibuai lovang che.

“ I’ll Be There, But You Might Not See Me
It’s Never Easy To Get Through
But When The Laughter Dies Away
I’ll Take Care Of You ”

I hmangaih berin a hmangaih che chuan khawi hmunah pawh awm la lungngaihna tur a awm tawh lovang. I hmuh phak lohvah pawh awm sela, a hmangaihna chuan a awmpui reng che tih i hria a; hlimna zawng zawngin a kiansan che a, khawvelin a hnung a chhawn lai che pawhin a hmangaih reng dawn che tih i hre tlat a lawm.

He hla mawi tak mai hi a awmzia i hriat hunah chuan hmangaih i tawng ve tawh tihna a ni ang. He hla thatna em em chu inngaihzawn laiin a hla hi a mawizia i hria anga, i hmangaih ber nen runhmun in lendun hunah chuan a ropuizia i hre thung ang. Chutiang hun a lo thlen chuan inthlahrung hauh lovin i hmangaih chu sak khum teh. I zai thiam lo a nih pawhin duh ai maha mawia Dixie Chicks ten an sak hi ‘play’ khum mai rawh. In inkara hmangaihna khan par a chhuan loh a takah.
(210904/10:32Pm - Ghar - La tlangzarh loh.)

AN VUI LIAM E  

Posted by Hriatpuia Pa

An hmel en chuan huphurhawm loh ve tak hmel an pu a. ‘Hrehawm tuar champion’ an ni bik lovang tih rin a harsa lo. An vunte chuan khaw lum leh vaihmite a ngam bikna chhan tur a awm lo reng reng a, chutiang tura bika siam a ni lovang tih ring turin ‘Skin Specialist’ nih kher a tul lo vang. Mahse hrehawm tawrh ang chak a. Eng harsatna pawh ni se an hmaa awm a nih chuan an tawn mai a, an rilru a inthlak lo va, an pên a bahlah chuang lo!


Hmangaih vanga A nun hlantu kohna chhangin,
Lei hringnun ropui leh mawinate an hnawl a;
An lei taksa hmangaihnain hmun a chang lo,
An vui liam e, an hmelthatna, an dam laiin.

Thian zaho zinga hmelchhe pawl an ni bik lo va. Hmelchhia apiang missionary-a kal tur ni se chuan an hmaa kal tur an thahnem ve viau maithei. An In chhung khur boruak a nawm loh vang leh an harsat bik em em vang emaw, an In chu thlakhlelh tlak a nih loh vanga chutianga awm an ni lo va. He khawvela mite chawimawi leh fak hlawh an duh hrim hrim vang pawh a ni chuang lo. Hmangaih vanga A nun hlantu ‘Kohna’ chhangin, an hmelthatna, lei hringnun ropuina leh mawina, leh an In nuam ngei pawh an vuiliam zawk a ni.

Kan In chhung dunga naupang, kum hnih pawh la tling thathum lo kal kual vel chu a nu leh pa chuan hmuhnawm ti takin an en a, ‘Kan awmnaah chuan kan In luah a te si a, duh duha tlan kual velna a nei lo va. Chu bakah a chhuat chu bawng ek leh leia zut a ni a, a ke hnuaiah hling te reuh te te a kai reng mai a. Hetah chuan a duh duh danin a awm thei a, nuam a tihzia hi en teh!’ an ti a. An mittui chu a tla lo, mahse a hla lo tih ka hria.

Mite angin an hausa lo. Helaiah pawh awm se nawmsak aia harsatna hmabak an ni. Mahse thenrualte, u leh naute bulah an harsatna an thlen thei ang a, an mangan pawhin belh mai tur an hnaih deuh ngei ang. Mahse.......... “Tuk khat chu ka naute leh leh a nu an dam lo va, cheng khat mah kan nei si lo. Kan lawmman ve lah chu eng tikah nge kan lâk theih ang tih a hriat bawk si loh. Ka rulh theih hun tur pawh chiang lo chung chuan ka hmelhriat neih ve chhun, kan In luahna neitupa chu ka dil ngam si lo. Ka mangang lutuk chu ka tawngtai a, tihngaihna dang hre lovin khawlaiah ka va tei chhuak mai mai a...” tih chu an awmdan leh chan tawk a ni.

An vui liam e, an runin nuam zawng pawh,
Chenna ngai loh runah siang an lawi e;
Suihlunglênin kian zai rel lo mahse,
Kir zai rel lo te’n lei nun hnutiang chhawnin;
An lallukhum chu an tan an dah tawh si.

Ni e, tlang ram hmun thengthaw nuama cheng thin tanchuan phai zawl duai mai, khaw lum uap churh maia awm chu tih than har tak tur a ni. An tan In nuam beisei tur a awm lo va, tunhmaa an la chenna ngai reng reng loh lei-In, a chhuat pawh ‘Bawng êk’ a zut ngei maiah, khum pawh nei lovin an mut a ngai a. bangrel hmang tangkai thin Mizo tho kha an la ni a, bangrel nei miah lova awmte pawh kha thil lian tham ni lo mahse, ‘Chenna ngai loh run’ a nih tichiangtu a ni ngei ang.

Lunglênna tur a va tam dawn em! Zan khaw lum lutuk hnuaiah, In chhunga mut theih lohva pawna riah a ngaih a, rizai atan van dumpawl ruih mai an hman changte chuan ‘Zo thlifim’ ringawt pawhin lung a tileng thei ang a. Chutiang mai mai pawhin lung a tihlên chinah chuan lunglênna tur a tam lutuk dawn tih a chiang ti raw?? Mahse, ni e, mahse maw; suihlunglên chuan kian zai rel lo mahse...kir zai an rel lo a sin!

Hmangaihtu chuan A awmpui a, harsatna zawng zawng pawh A tel lovin an tawk lo tih an hre chiang. An harsatna leh manganna tawh vete chu an Lalpa tuarna nen an khaikhin a, a nep lutuk. Bethlehem ran In leh Kalvari Kraws thlenga Tuartu tuarna chuan a ‘man’ tawk a. A hmangaihna chuan ‘chhan let’ a phu a, A tana sengkhawmpuitu an ni thei te, chumi avanga harsatna an tawk ve theite chu ‘lawmna tur’ a ni tih an hmu chiang a. Lalpa’n a dahna hmun apiang chu anni chuan ‘A tawk e’ an ti mai!

Lawmthu sawi tur ka lo ni e Isua hnenah,
Kan chanvo ve, ka rawngbawlna ka thlir chang hian;
Engkim mai hi hmangaihna vang a lo ni e,
Min dahna hmun ka tan reng hian a lo tawk e.

Pathian kan ngaihdan te, A hnena awm kan tum dante hi a inang lo hlawm viau mai thei. Vanram thlen hlan kan nghahhlelh dan pawh a inchen kher lo vang. He hla phuahtuin hmangaih vanga misualte tana nun hlantu kohna chhangtute’n Lal hmel hmuh theihna tura ‘Thawhlehna Ni’ an thlirdan a sawisak dan hi a mawi a. Isua Krista nena an inlaichinna hi a that hmel a, an inkar hi a hnaih hmelin ka hria.

Thawhlehna ni lo thleng tur chu nghakhlel takin,
Dawhthei takin ka thlir reng e, vanin nuam chu;
Ka lei taksa hrehawmnate chu kalsanin,
Ka nghahhlelh Lal Isua ngei chu ka kuah tawh ang.

Min hmangaih a, kan tana A nun hlantuin A rawng bawl tura min dahna hmun apianga lungawi zel hi kan tihtur a ni a. Dawhthei taka A hnena kan chawlh hun tur nghâk chunga A rawng bawl hi kan tih tur a ni ang. Min kotu hian he khawvela mite chawimawina leh fakna dawng tur hian min ko lo va, hrehawm leh harsa chung pawha A tana sengkhawmpuitu ni turin min ko zawk a. Ropuina leh chawmawina zawng zawng vui liam turin he leiah hian min dah zawk a lo ni.
(2804071018-Kolasib College Veng Prebyterian Kohhran kum khat tlin lawmna Souvenir atana ka ziahsak.)

Hna A Chawl An Ti Elo??  

Posted by Hriatpuia Pa

An lo pawr ve deuh pawh a ni thei a, an lo in hnem ve deuh pawh a ni mahna. Kan unaute pahnih khan khati khawpa naa sawisak tawrhna tur khan eng thil pawi nge an tih tih lam kan hre lova, kan ngaihtuah bawk lo. Kan hriat erawh chu Kapliana chuan 'vaiho' lakah nunna a chan a, a thianpa Lallianthanga pawh ngaihtuahawm tak dinhmuna ding hial khawpin an khawih bawk tih hi a ni. He thil thleng hi Mizo tlangval tan chuan a na a, eng angin nge an indawr lam kan rilruah a awm lo, vai kut kan tuar tih hi a lian ber ringawt.

Kha thil thleng avanga Zirlai pawl lian pakhatin Anmahni sahim nan leh hnam leh hnam inkara buaina lian zawk a chhuah loh nan, Mizorama vaiho chuan pawn chhuak lo se tia ngenna an siam kha 'vaiho' khan an zawm tha hle a, Aizawl khawpuiah phei chuan dawr hmun thenkhat pawh a reh duak an ti em ni?? Mizoram hmun hrang hrangah In sak lai a chawl thup e lo?? Buhfai unload tur pawh kan awm na'nge??
Mizo tlangval, i thinrimna kha paihkiang la, i Mizona kha vai huatna ringawta tikhat lovin i ram hmangaihna lamah kaltir ve teh, vai pawn chhuah loh avanga Zoram hmun hrang hranga nunphung a khaihlak hian kan dinhmun a va pholang mualpho ve?? Zoram hi thlir teh. Zirna In, sorkar Office leh sumdawnna hmunpuiah 'sum ngah zawk' leh 'fing hma zawk' vaiho hi Mizo tam ber 'chung lamah' an thu mek. A laihawlah engahmaha kan ngaih tham lem loh an awm a; a hnuai lamah kan thawh peih loh thawk thahnem tak an awm bawk. Ngaihtuah chiang teh, vaiho hian kan thawh phak loh an thawk mek a, kan thawh ang an thawk a, kan thawh peih loh thlengin an thawk niin i hre ve em?? Keini Mizote hi 'engmah' ni si lovin a laihawlah kan tei vel mai mai a ni lo maw??
Eng dinhmunah pawh awm la, Mizo i nih chuan he ram siamtha tur hian 'theihna' i nei a, i ram hian a mamawh ngawih ngawih che a ni. Lehkhathiamho titi i ngaithla a, an vision i thlirpui a, hmalatu awm se i ti a, hma lakna chang erawh i hre lo tiraw?? Hei hi ngaihtuah teh. Nang aia lehkha thiam lo, nang aia dar chhah lo zawk, i ban aia te zawk ban nei 'vai' in a tih theih kha i ti ve thei a, a nachang i hriatlohna chiah kha a ni he Zoram thanmawhbawk chu. Vai ngal ria zawkin Ulum leh thirzaina pakhat nena chhungkua an chawm theih chuan engemaw chu i ti ve thei ngei ngei ang maw le! Kan ram siamtha tur hian i dinhmun siam phawt a ngai lo va, i dinhmun atanga i thawh phawt kha a ngai zawk a ni. Vai pawn chhuah loh avanga hna a chawlh thup chuan anmahni thiam loh ni lovin 'ram neitu' nang leh keia thiam loh a ni ang. I ramin a mamawh che a, a ko che. Hna a chawl an ti em ni?? Tho la, ding la, thawk ta che.
(misual.com tana ka ziah, thianpa ZoaTlau in Aizawl Post-ah a chhuah-chhawng tawh)

SIKRET MAN A TO !!  

Posted by Hriatpuia Pa

'Wills Flake engzat nge in tih?’ ka ti a. Dawr nghaktu, thau lian ve tak, sam kir, hang deuh, kuhva seh sen sung chuan, ‘Sawmhnih kan ti tawh. Kan lâkna a to lutuk a, a ngaihna a awm tawh lo,’ a ti a. Rei vak lo ka ngawi a, ‘Nih chuan, chana mum cheng nga man ka lo lei mai ang,’ ka ti a. Min en lo va, a nui dir char char a. Nui chungin, thei leh thei lovin, ‘Nia, a hlawk zawk a lo’m a tam zawk daih,’ a ti a, min pe a.
A to hrim hrim
Sikret to thu hi mei zu thin tan chuan inhrilh thar a ngai lova. Wills Flake, cheng sawm pangaa kan lei thin kha a bawma inziak (printed price) ah pawh Rs. 17.50 (Sawm pasarih leh duli) a ni tawh a, a to tawh a ni. Sorkar lam chuan a printed price emaw, maximum retail price emawa hralh tura tih a nih thu leh hemi hnuai lama min pe tur hian kan dawn (dil hniam) thiang niin an sawi a. Mahse kan dawrkaite hian an thei lo. Printed price aia hniamin engmah an hralh ngai lova, a inziak chu an lakna angin an sawi tlat reng zawk. Kan dil hniam theih miau loh va, kan duh bawk si chuan an hralh theihna anga lei mai loh chu tih theih kan nei bawk si lo.
Kan tla duai duai
Gold Flake sawmhniha a lei theih laia zu thinte chu Wills Flake-ah an tla thla a. Wills Flake zu thinte hi kan tlakna a inang lo hlawm. A then chu cheng khata pali lei theih, Mizo zialah an tla thla a. Thenkhat chuan ‘Filter lo te chu’ an ti a, a tam chi, ‘Far Star’ an zu put put a, a sei a sin aw!! Thenkhat chuan tunhmaa a hming hriat mang loh sikret an zu a, Capstan-a tla thla an tam viau bawk.
Sum nei ve deuh reng, Wills Flake zu tawk vela inngai thinte chuan han tlak thlak teh vak kha an hreh a, a chang chuan Gold Flake an zu a, a van ve tho avangin thenkhat chuan, ‘Ren deuh mai ang,’ an ti a, ‘Navy Cut’ an zu thung a. Kan inang lem lo chungin, kan rilru chhungril takah chuan he sikret to hian min nghawng deuh theuh va. Nghei phah kan awm em ka hre lo va, sum lamah erawh kan buai phah deuh ni chuan a lang.
A tha ber dawttu
Thenawm pitarin kuhva a zawrh chhunga ei tum kan tam ang bawkin, Sikret company ten an siam chhuah chhung zuk tum pawh hi kan thahnem ve viau chuan ka hria. Nghei mai lova sim hmak hi a tha ber chu a ni a, mahse kan theih si loh avangin a tha ber dawttu tal hi kan thei ang em tiin, ‘A man tlawm, Zo zial hi zu ang u,’ tih ka rawt duh. A thei lo ber ka ni maithei a, hawh u, i tum chhin ang u.....mahse........
Changkang deuh lote chu!
Mi tam berin sikret kan zukna chhan hi chu a lang changkang deuh va. Zo zial angin fuih pawrh loh chuan a pawrh ve turh turh lo va. Chu bakah a lingin kawr a tihpawp ve vak loh vangte hi a ni ngei ang. Hetiang ka ngaihtuah apiang hian ka rilruah Mizo zial changkang thei lo lutuk hi a lo lang thin.
PUC (People Un-fit for College!!) kum hnihna ka zir atangin mei hi ka zu ve tan a, a hma lamin ka zu ngai lo. Mahse ka pa hian a heh em em a, ka nuin a zialsak thin a. Ka tawn nasa thei! Kan unau zingah ka â ber niin tun hnu hian ka hre thin. Ka u leh naute kha chuan meizial tawn kha an ‘thiam lo’ vek a, an tawn rek ngut zel a, kei chuan ka thiam tlat a, ka nu khan ‘Mama lo chu,’ a ti zel a, zan khatah sawmli hi chu ka tawn deuh ziah!
Rei ve tawh deuh a sin. Pawl nga kan zir laite pawh kha kum 20 liam ta kha a ni daih tawh a, chutih laia kan pa te, kan ute sikret zuk ang chu tunah hian a awm tawh mang lo. Mahse Mizo zial erawh hi chu a la pangngai reng a, ‘A hringa tawn’ hi a la tui hmel reng a, lehkha chhiaa tuam hlawm a nihna pawh hi rei tawh tak a ni. Changkan lam a pan thei miah lo hi a mak ka ti em em ringawt.
Kan heti hrim hrim em ni?
Zo zial chang a ni lo. Kurtai pawh hi kan naupan laia kan ei ang tho khan fa kan neih ve hnu pawh hian kan la ei ta hawng hawng a. A tuamna pawh hi a la changkang chuang lo. Hnahthial ngata tuam thin kha chu a Hnahthial a van tak vang a ni ang, lehkha kan hmang ta a, hnang aiah rawbar kual kan hmang thung a, chu bak inthlak danglam hi a vang a nia. Bekang pawh hi Mizo nunah a pawimawh tehlul nen, a siamdan hi a ngai reng bawk.
Zo zial kan zuk tam tak lohna chhan hi mi tam ber chuan, ‘A tui a awm reng lova. A inang thei lo va,’ kan ti thin. A dik. Mahse hemi piahah hian thil awm a awmin ka hria. A bawm changkang deuhvah, a tuidan a zirin a hmingte pawh danglam ve ta se kan duh ngei ka ring. Ka ring tak tak.
Kum hei leh chen kan nghah hnuah pawh Mizo sikret siam nachang hria hi Mizo pa zingah kan la awm lo. Pa fing deuh hian phai lamah a zir turte inchahin, a khawlte hi bun ta se a tha ang em? Vai siam sikret man to tak taka kan lei thin leh an duh duha a man an tisang hi a ninawm a.
‘.....Sangau zur pui leh kau zing,
Sen a tlem a, a hrisel a;
Zoram thil a ni bawk a,
Tui berah chuan lengi zialtir ang che,’ tih stage kha kan pel laklawh tawh bawk si a, a buaithlak em em a ni.
Sorkar chuan puipunna hmuna zuk a khap tawh a. Mei zu mite kan chep tial tial chungin, he khawvela mihring kan chen chhung hi chuan ‘Mei zumi’ hi kan awm reng dawn tih hi thudik a nih ka ring. Ngaihtuahna seng peihte chuan lo ngaihtuah ve neuh neuh teh u.
(140407/1200 - Kolasib ni tin chanchinbuah chhuah a ni tawh)

Facebook

Keimah

Visitor Since Feb 09

Khawi lam atangin nge?

online

Followers

Lairil

Mihring ngaihtuahna LAIRIL hi mihringin duhnate, awhna te, hlauhna te, thlamuanna te, hlimna te, lawmna te, lungngaihna te, thinrimna te, chapona te, duhamna te, itsikna te, mahni hmasialna te, hmangaihna te, duhsakna te, engkim mai; mihringa mihrinna siamtu leh neitu a nih avangin a va pawimawh tehlul em!

Nuihtirtu che kha I thinlung a ni a. I tah theihna te, thil mawi leh mawi lo i thliar thiamna te pawh kha thildang a ni chuang lova; khaw lum leh khaw vawt, hlauhawm leh muanawm, hrehawm leh nuam I thliar hran theihna pawh chuti tho.

A chang chuan kan hmuh leh hriat ngeite pawh hi dawt te, a lem te a lo ni thei a! He thinlungin a ngaihtuah hi a lem a ni thei ang em le? Mitin a hmuh a, bengin a hriat avanga duhna leh thinlung LAIRILin a duhna hi a inzawm ang em le? A hrang ni ta se khawii chu nge dik zawk ang? Khawii chu nge tha zawk a, tlo zawk ang aw?

Kan mita kan hmuh leh benga kan hriat te, rilrua kan ngaihtuahna te zinga a tam zawk hi he kan mihrin chhung hian kan theihnghilh leh thin em? Kan theihnghilh tawhte hi kan hrechhuak leh thin em? Thinlung hi bum hmang, chhe lailet der em ni? (Bible – Jeremia 17:9)

Recent Comments

Grab This Widget

Twitter Updates

    follow me on Twitter