17
Mar
Supermoon
Posted by Hriatpuia Pa
Japan ramah na takin lir a nghing a. Chu chuan tuifawn nasa lutuk, Tsunami a siam bawk a. Chutianga chhiatna thuah hnih thleng chuan nasa tak leh rapthlak eltiangin hnuhma a nei ta a. Mi sang chuang an thi a, thi zat hi ni tin an pung reng a, hmuh loh an la tam mai!
Hetih lai hian 'Supermoon' an lo ti ve sek bawk. Mi \henkhat, thil inti hre deuh chuan he Supermoon leh chhiatna hi an sawi zawm mek a, chutih lai chuan inti hre ve dangte chuan inzawmna a nei lo niin an sawi ve thung.
'Supermoon' tih \awngkam hi Astrologer lar Richard Nolle-a phuah (coined) niin an sawi a. Thla-in lei a hnaih theih dan ber za a 90 leh a aia hnaia a rawn awm hian 'Supermoon' tiin an ko a ni awm e. Lei (Earth) leh thla (moon) te hi inhipna avanga in-putu thei chauh an ni tih kan hria a. Hnai tea an awm chuan an inhipna pawh a nasa dawn tih a hriat theih mai awm e.
March ni 19 hian kum 18 chhunga thlain kan lei a hnaih ber \um a thleng dawn a. Hemi hunah hian thla hi kan awmna lei a\anga mel 221567 (nuai hnih sing hnih sangkhat zanga sawmruk leh pasarih - 356,577KM) leka hlaah a awm dawn a. Hemi avang hian mi \henkhat chuan thla a lo hnaih avang hian tuipui fawn a nasa ang a, tlang kang leh lirnghing a awm phah bawk dawn niin an sawi a. Kum 2004 December thlaa Tsunami rapthlak tak thleng pawh kha a hnu lawka 'Supermoon' awm nen khan an sawi zawm bawk.
AccuWeather-a ziaktu pakhat Daniel Vogler chuan, 'Spermoon hnuhnung ber, January ni 10, 2005 ami pawh khan Indonesia-a lirnghing magitude 9 laia na nen khan a hun a inhnaih hle,' tiin a ziak a ni.
1955, 1974, 1992 leh 2005 khan supermoon hi a lo thleng tawh a. Heng kumahte hian kum dang zawng aiin khawvel boruak a danglam niin sawi a ni.
Hetih lai hian Khaw awmdan zirtu (Weatherman) John Kettley chuan, 'Thla hian lirnghing vel a nghawng thei lo. Tuipui fawn dante chu a nghawng thei tehmeuh mai a, chu chu tuipui kama awmte tan chuan harsatna thlentu a ni thei,' tiin a sawi a. International Centre for Radio Astronomy-a thawk Pete Wheeler pawhin, 'Supermoon vang hian tlangkang leh lirnging a thleng lovang, a thleng a nih chuan Supermoon vang ni lovin, a thleng ve hrim hrim a ni zawk a,' a ti ve bawk.
Hria intite inthurualna erawh pakhat a awm a. Ni lo, pahnih a ni zawk awm e - Supermoon lo thlen hun, March ni 19 hian thla hi ni danga a enna aia za a 30 in a eng dawn a, za a 15 zetin a lang lian dawn bawk - tih hi a ni.
(Ka thawhna chanchinbu-a chhuah tura ka ziah a ni a. Blog post a khat avangin, a hun a lo hnai bawk nen, ka vawm bei ve hrim hrim a ni. Pic courtesy: http://ihatera.blogspot.com)
10
comments »