THIL PATHUM
Posted by Hriatpuia Pa
Kum tinin kan thawhlawm a pung thur thur a. Kan Biak In leh a vel pawh a mawiin a felfai tulh tulh. Inkhawm erawh kan pung thur thur lova, chu a hnehin kan kiam zel em ni a tih theih. Hetih karah hian ngaihdan tam tak a awm thei awm e. Chutih lai chuan thil te tham te te pathum hi i’n thutak bawl dawn teh ang.
1. Kan tawngkam
Mizo ni si Mizo tawng thiam chiang lo kan tam ta ngawt mai. Thiam tura ngaihte pawhin a dik emaw an ti a, an zawm ve ta em ni tih mai awl khawpin kan inkhawm tawngkam hi a ‘Zo’ tawh lo. Kan Bible hman mekin ‘Tin’ a uar tluk zetin Kohhranho hian ‘Na’ kan uar ta deuh niin a lang. ‘Inkhawmna’ kan nei a, Secretary-in ‘thupuanna’ a nei a, Inkhawm hruaitu leh tantu-in ‘Bible chhiarna leh tawngaina’ an nei a, ‘hla sakhona’ neih laiin ‘thawhlawm lakkhawmna’ kan nei bawk a; ‘thusawi ngaihthlakna’ kan nei zui leh a, ‘banna’ neiin kan tawp thin!
Biak In hi ‘inkhawmna’ tura sak a ni a, chuta lawi thinte chuan ‘inkhawmna’ hran nei leh si se lovin Biak Inah hian inkhawm mai ila. ‘Thupuanna’ tura ‘ka’ nei sa Secretary pawh ‘thupuanna’ nei tura sawm kher lovin ‘thu puang turin’ sawm mai ila. Thilpek lakkhawmna tura siam hmangin thilpek pawh lakhawm ta mai ila!
Mi thenkhat chuan miin an tih avangin a dik leh dik loh lam ngaihtuah lovin kan ti ve mai ni te pawhin a hriat. Kan tawngtai a, ‘Thusawitu leh ngaithlatute thlarau hmun khatin min pawl la,’ tih kan ching pawh hi ngaihtuah chiang lova kan chham fo zinga mi a ni thei ang em? Thlarau Thianghlim hi hmun hnih hmun thum a awm em ni? Awm ni ta se thusawitu leh ngaithlatu chu thlarau inang lo deuhva pawl chi zawk a ni lo maw ??
Biak Ina kan tawng kam hman chungchang hi kher neuh neuh phei chuan nuih tiza thei lek lek pawh a awm nual. Fimkhur tlan a tha. Kan tu leh fa, lo la thang lian turte hi ngaihtuah chungin tawngkam hman i ching ang u. Nitin sikulah ‘English Medium’ kan uar lo thei si lo nen, an ngaihtuahawm teh a nia.
2. Zaipawl
Zaipawla tel rual ka nih atangin Zaipawl tan hian a thawhhlawk lo berte zinga mi ka niin ka inhria. Mahse Zaipawl chungchang hi sawi ve a tul tlat mai.
Zorama Kohhran tin hian Zaipawl kan nei deuh vek. Hun bik leh hun bik lem lo pawh ni se Zaipawl an han zai thup thup hi chuan Kohhran hi a tiphuisui ngawt mai. Chutih lai chuan zaipawl rawngbawlna hi eng ang chiaha hlawk nge tih pawh hi hma kan sawn zelna atan chhut fo thain a lang.
Eng hla pawh ni se mawi taka sak tluk a awm lova, chutih lai chuan zaipawl rawngbawlna hi mawi taka hla sakah a tawp mai tur a ni lo thung ang. A hla mawinate, a satute thiamnate, zai nalh tumna te hi kan fak Pathian aia kan ngaihpawimawh a nih vaih chuan zaipawl rawngbawlna hian awmzia a nei thuiin a rinawm loh.
Tum khat Hnuchham enkawlna In pakhat kan tlawh tumin chu Ina naupangho chuan hla an rem a. An hmel leh an zai kha ka zaipawl hmuh leh hriatah chuan ka thinlung hneh bertu a la ni. An hmel a tha lova, an zaithiam lem lo. Intihsiakna anga teh tur ni ta se Zoram chhunga Presbyterian Kohhran Senior Department Zaipawl zinga a thiam lo ber ai pawhin an thiam ka ring lo. An kawr leh kekawr te pawh hlui tak tak, mi pek khawm tih hriat hliah hliah hlir a ni. Anmahni pawhin mawi an tum lova, nalh an tum hek lo. An theih tawkin an zai a, an rilru zawng zawngin an zai mai a, thiam kan tih leh tih loh lam an ngaihtuah pawhin a lang lo. A ngaithlatute leh lo thlirtute thinlungah chuan chu lo liam chu zaipawlte atanga beisei tur a awm chuang lo thung. Chu chuan mi ngaihtuah tir tak chu - Kan zaipawl rawngbawlna leh Pathian inkarah hian nalh tumna te, mawi tumnate leh changkang nih duhnate a awm kawkalh nuk chhung chuan zaipawl thiam ber lawmman pawh dawng kumtin ila, kan hla sak chuan Kohhranhote thinlungah hna a thawk thei chuang lovang - tih hi a ni.
3. Hla bu en
Zaipawl ten hla copy en chunga hla an rem emaw, mi, hla copy en chunga a solo emaw kan hmuh hian mi tam tak chu kan tui lo nghal ngawt thin. Tui lova, chutianga tite han dem viau thei kan ni lo tih erawh kan ngaihtuah ngai meuh lo.
Kan rama Kristianna a lo luhna pawh kum za aia tam a ni tawh a, KTP Branch tam tak pawhin kum 50-na kan lawm thei tawh a; Kohhran Hmeichhiate phei chuan kum za an tling tawh. Chuti chung chuan kan Kristian Hla bu a hlate hi en lova sak chhuah theih kan la nei lo a ni chek ang, inkhawm zawng zawng deuh thaw hian zai laiin Hla bu kan keu fur thin. Kohhran Upa leh rawngbawltu senior ber ber thlengin kan bang lo. Hei leh chen hi kan hla bu ngai hi kan ring tawh a, tihdanglam chu awm zeuh zeuh mah se a tam zawk hi chu en lova sa thei tawh tur kan ni hrim hrim. Keini tluka hla bu en rei, a tel lova zai thei lo hi hnam dang awm tak maw ??
Kan hla thiam chian loh kan sakin rilru leh tihtakzetin kan sa thei lo deuh vek a, a chiang reng. Kan Inkhawm zai a chhia kan tih kan tih thin pawh hi kan hla bu en vang hi a ni thei ang em?? Solfa rema sak chi-ah te hi chuan a solfa kan en duh a, tihdik kan duh avangin hla bu kan en a ni thei. Chu pawh chu thil tul ber a ni ang em tih hi ka ngaihtuah thin. Solfa dik takin, a phuahtute phuah ang takin, tui takin sa thei ila chuan a tluk a awm hauh lo. Amaherawhchu chumi ti tur chuan hla bu kan en a ngai a, thil pahniha kan rilru a kal kawp avangin kan hla sak a tui thei leh si lo. Eng pawh chu ni se, kan Pathian hian solfa dik tak nen, tui mang hlei lova amah fak ai chuan, solfa dik chiah lem lo pawh nise kan thinlung zawng zawnga kan fak hi a duh zawk lo’ng maw ??
Kan tawngkamah ‘khup zawi leh ban uaithlate’ kan ti fo va, keini pawh hi eng vak kan ni bik em ni le ? Kan hla bu ken hian Pathian faka kan ban pharna tur a dal tlat lai hian midangte phar tura phut thei kan ni dawn em ni ?? Kan entawn tur ber, Kohhran mipui zawng zawng hmuh theiha thu thin kan Upate pawh hian a hranpaa Hla hriltu a awm reng pawhin hla bu an keng lui tlat fo chu a nih hi! Hawh u, hla bu en lova zai dik i zir ang u. Chutichuan kan bante hi a lo awl tawh anga, Pathian fakin a phar thei tawh dawn nia.
1. Kan tawngkam
Mizo ni si Mizo tawng thiam chiang lo kan tam ta ngawt mai. Thiam tura ngaihte pawhin a dik emaw an ti a, an zawm ve ta em ni tih mai awl khawpin kan inkhawm tawngkam hi a ‘Zo’ tawh lo. Kan Bible hman mekin ‘Tin’ a uar tluk zetin Kohhranho hian ‘Na’ kan uar ta deuh niin a lang. ‘Inkhawmna’ kan nei a, Secretary-in ‘thupuanna’ a nei a, Inkhawm hruaitu leh tantu-in ‘Bible chhiarna leh tawngaina’ an nei a, ‘hla sakhona’ neih laiin ‘thawhlawm lakkhawmna’ kan nei bawk a; ‘thusawi ngaihthlakna’ kan nei zui leh a, ‘banna’ neiin kan tawp thin!
Biak In hi ‘inkhawmna’ tura sak a ni a, chuta lawi thinte chuan ‘inkhawmna’ hran nei leh si se lovin Biak Inah hian inkhawm mai ila. ‘Thupuanna’ tura ‘ka’ nei sa Secretary pawh ‘thupuanna’ nei tura sawm kher lovin ‘thu puang turin’ sawm mai ila. Thilpek lakkhawmna tura siam hmangin thilpek pawh lakhawm ta mai ila!
Mi thenkhat chuan miin an tih avangin a dik leh dik loh lam ngaihtuah lovin kan ti ve mai ni te pawhin a hriat. Kan tawngtai a, ‘Thusawitu leh ngaithlatute thlarau hmun khatin min pawl la,’ tih kan ching pawh hi ngaihtuah chiang lova kan chham fo zinga mi a ni thei ang em? Thlarau Thianghlim hi hmun hnih hmun thum a awm em ni? Awm ni ta se thusawitu leh ngaithlatu chu thlarau inang lo deuhva pawl chi zawk a ni lo maw ??
Biak Ina kan tawng kam hman chungchang hi kher neuh neuh phei chuan nuih tiza thei lek lek pawh a awm nual. Fimkhur tlan a tha. Kan tu leh fa, lo la thang lian turte hi ngaihtuah chungin tawngkam hman i ching ang u. Nitin sikulah ‘English Medium’ kan uar lo thei si lo nen, an ngaihtuahawm teh a nia.
2. Zaipawl
Zaipawla tel rual ka nih atangin Zaipawl tan hian a thawhhlawk lo berte zinga mi ka niin ka inhria. Mahse Zaipawl chungchang hi sawi ve a tul tlat mai.
Zorama Kohhran tin hian Zaipawl kan nei deuh vek. Hun bik leh hun bik lem lo pawh ni se Zaipawl an han zai thup thup hi chuan Kohhran hi a tiphuisui ngawt mai. Chutih lai chuan zaipawl rawngbawlna hi eng ang chiaha hlawk nge tih pawh hi hma kan sawn zelna atan chhut fo thain a lang.
Eng hla pawh ni se mawi taka sak tluk a awm lova, chutih lai chuan zaipawl rawngbawlna hi mawi taka hla sakah a tawp mai tur a ni lo thung ang. A hla mawinate, a satute thiamnate, zai nalh tumna te hi kan fak Pathian aia kan ngaihpawimawh a nih vaih chuan zaipawl rawngbawlna hian awmzia a nei thuiin a rinawm loh.
Tum khat Hnuchham enkawlna In pakhat kan tlawh tumin chu Ina naupangho chuan hla an rem a. An hmel leh an zai kha ka zaipawl hmuh leh hriatah chuan ka thinlung hneh bertu a la ni. An hmel a tha lova, an zaithiam lem lo. Intihsiakna anga teh tur ni ta se Zoram chhunga Presbyterian Kohhran Senior Department Zaipawl zinga a thiam lo ber ai pawhin an thiam ka ring lo. An kawr leh kekawr te pawh hlui tak tak, mi pek khawm tih hriat hliah hliah hlir a ni. Anmahni pawhin mawi an tum lova, nalh an tum hek lo. An theih tawkin an zai a, an rilru zawng zawngin an zai mai a, thiam kan tih leh tih loh lam an ngaihtuah pawhin a lang lo. A ngaithlatute leh lo thlirtute thinlungah chuan chu lo liam chu zaipawlte atanga beisei tur a awm chuang lo thung. Chu chuan mi ngaihtuah tir tak chu - Kan zaipawl rawngbawlna leh Pathian inkarah hian nalh tumna te, mawi tumnate leh changkang nih duhnate a awm kawkalh nuk chhung chuan zaipawl thiam ber lawmman pawh dawng kumtin ila, kan hla sak chuan Kohhranhote thinlungah hna a thawk thei chuang lovang - tih hi a ni.
3. Hla bu en
Zaipawl ten hla copy en chunga hla an rem emaw, mi, hla copy en chunga a solo emaw kan hmuh hian mi tam tak chu kan tui lo nghal ngawt thin. Tui lova, chutianga tite han dem viau thei kan ni lo tih erawh kan ngaihtuah ngai meuh lo.
Kan rama Kristianna a lo luhna pawh kum za aia tam a ni tawh a, KTP Branch tam tak pawhin kum 50-na kan lawm thei tawh a; Kohhran Hmeichhiate phei chuan kum za an tling tawh. Chuti chung chuan kan Kristian Hla bu a hlate hi en lova sak chhuah theih kan la nei lo a ni chek ang, inkhawm zawng zawng deuh thaw hian zai laiin Hla bu kan keu fur thin. Kohhran Upa leh rawngbawltu senior ber ber thlengin kan bang lo. Hei leh chen hi kan hla bu ngai hi kan ring tawh a, tihdanglam chu awm zeuh zeuh mah se a tam zawk hi chu en lova sa thei tawh tur kan ni hrim hrim. Keini tluka hla bu en rei, a tel lova zai thei lo hi hnam dang awm tak maw ??
Kan hla thiam chian loh kan sakin rilru leh tihtakzetin kan sa thei lo deuh vek a, a chiang reng. Kan Inkhawm zai a chhia kan tih kan tih thin pawh hi kan hla bu en vang hi a ni thei ang em?? Solfa rema sak chi-ah te hi chuan a solfa kan en duh a, tihdik kan duh avangin hla bu kan en a ni thei. Chu pawh chu thil tul ber a ni ang em tih hi ka ngaihtuah thin. Solfa dik takin, a phuahtute phuah ang takin, tui takin sa thei ila chuan a tluk a awm hauh lo. Amaherawhchu chumi ti tur chuan hla bu kan en a ngai a, thil pahniha kan rilru a kal kawp avangin kan hla sak a tui thei leh si lo. Eng pawh chu ni se, kan Pathian hian solfa dik tak nen, tui mang hlei lova amah fak ai chuan, solfa dik chiah lem lo pawh nise kan thinlung zawng zawnga kan fak hi a duh zawk lo’ng maw ??
Kan tawngkamah ‘khup zawi leh ban uaithlate’ kan ti fo va, keini pawh hi eng vak kan ni bik em ni le ? Kan hla bu ken hian Pathian faka kan ban pharna tur a dal tlat lai hian midangte phar tura phut thei kan ni dawn em ni ?? Kan entawn tur ber, Kohhran mipui zawng zawng hmuh theiha thu thin kan Upate pawh hian a hranpaa Hla hriltu a awm reng pawhin hla bu an keng lui tlat fo chu a nih hi! Hawh u, hla bu en lova zai dik i zir ang u. Chutichuan kan bante hi a lo awl tawh anga, Pathian fakin a phar thei tawh dawn nia.
