Ka Fanu A Dam Lo  

Posted by Hriatpuia Pa


Phone a rawn ri a. Ka en a, ka nupui a lo ni. 'Damdawiinah min admit a...' a rawn ti a! Ka rilru a vak kual nghal pawp pawpin ka hria. Ka fanu neih chhun, thla 5 pawh la tling lo chu 'Pneumonia' vangin damdawiinah an admit a nih chu!!

Ka hnathawh lai ka dah sawk sawk a, In lam panin ka tlan haw nghal a. Ka haw kawngah chuan ka va han inngaihtuah nasa tehlul. Ka fanu chu eng ang chiaha na nge? eng zat pawisa nge ngai ang? Tunah engtin nge a awm ang? A pawimawh berah chuan a thi ang em?

Kal kawngah chuan a khat tawkin ka mittui ka hru ka hru a. Thian pakhatin min lo au ding a, 'Va haw hma ve...' a ti a, ka chhang hlei thei lo. In ka thleng a, tih tur ber pawh ka hre lo. Ka sa hulh hulh a. Ka inbual a. Inbual pah chuan ka tawngtai mawlh mawlh a. Ka mittui a sur reng a, chhun pachanga patling han tah chhuah em chu ka ti a, ka insum hram hram a.

A damna ka dil a. Pathian hnenah chuan a natna chu ka chunga thlentir a, ka fanu chu damtir turin ka ngen hial a! Chutih lai chuan ka rilruah kan naupan laia ka nu leh pate tawngtai dan ka ngaihtuah chhuak a. Kan dam loh pawhin lawmthu an sawi thin a nih kha! Ni e. Ka pain mittui tla zung zung, lawm lo aw-ka tih hriat tak chunga thei leh thei lova, 'Lalpa, he khawvelah hian engkim tuar turin min dah a. Nangmah ringtu ni mah ila kan nat te, kan dam lohte pawh i phal a; thihnate pawh hi kan ta tur a ni tih kan hria e. Hengte min tawrhtir avang hian kan lawm e,' a tih laite kha ka mitthlaah a rawn lang uar uar a. A lo va harsa dawn em!

Ka fanu, ka fanu neih chhun ngawih ngawih chu thichhawngin damdawiin khumah a mu mek a. Chu avanga Pathian hnena lawmthu han sawi chu a va har em! Mahse engkimah lawmthu hril chunga kan duhnate A hnena thlen tura hriattir kan ni lo'm ni? Mittui tla chungin, rilru ipik ngawih ngawih chungin Pathian hnenah lawmthu ka sawi ta! Mak tak maiin ka rilru hahna chu a rawn kiang huai huai a. Ka ngaihtuahnate pawh a pangngai leh ta.

Ka nupui leh fanute mamawh tur ka khawnkhawm a, damdawiin panin ka tlan leh ta a. Damdawiinah chuan ka fanu chu a nuin a lo pua a. Ni danga ka office bang hlim taka min lo nuih a, a theih ang anga min lo chhawn ve thin ka fanu chuan min en a, min nuih peih lo! Ka rilru a va na em! A kut ding lamah chuan thisen chaw pekna tur 'venflon' (a spelling ka hre lo, a dik lo mai thei) an lo vuahsak a; a va hmuhnawm loh ve aw! Ka pawm a, damdawiin varanda-ah chuan ka kalkualpui a, min duh lo; a tal a, a nu a ngen a. Ka rilru natzia hi sawi ngaihna a awm lo.

Ni tin hian ka office bang In ka thlen ve leh, inthlak pawh inthlak lovin ka fanu chu ka pawm thin a. Min la ngen thiam lo na a, min ngai ve ni awm tak hian min lo lawm thin a. Ka pawm a, intithei takin ka kalkualpui a, a duh apiang ka entir a, ka khawihtir a. A hriatthiam miah loh tur pawh ka hrilh mawlh mawlh thin. Min ngai niin ka hria a, ka ngai em em a, ka pawm ning ngai lo. Min zunkhum pawi ka ti ngai lova, ka thawmhnaw tha a ni emaw ni lo emaw pawi ka ti lo. Ka hmangaih ngawih ngawih ka fanu chuan ka pawm a duh lo! A na lutuk!!

Ka fanu mutna khum ep chiahah chuan thla thum leka upa nausen, pneumonia vanga damlo ve tho a awm a. Damdawiina kan luh zan tak chuan a thi ta lehnghal! Rilru a va han mangang duh tehlul em!

Mahse Pathian hian engkim hi kan tan hian a lo rel fel vek mai. Ka nupui u nupui (ka puzawn nupui) chu Kolasib Hospital-ah Staff Nurse-in a awma. Engkim min ngaihtuahsak a. Damdawi inah pawh chuan awm rei lovin, Inah kan inla chhuak a, ni tin a rawn jection thin a. Kar khat hnuah chuan ka fanu chu a dam leh ta a. Tunah phei chuan thla 6 ni ve tawhin, 11Kg lai a ni ve leh ta a, ka va lawm em!

Natna te, lungngaihna te, manganna te hi kan tawrh turin Pathianin a phal a ni tih hi ngaihtuah fo mah ila, a taka ka chunga a'n thlen meuh chuan Pathian ka dem lek lek a. Pathian remruat dan chu mak ka ti a, ka hrethiam lo. Mahse mi tam tak chuan natna avangin an fanu leh fapa, an duat ngawih ngawih, hlim taka an hmalam hun tur an lo thlirsak an chan fo va. Natna khirh tak tak veiin, sum leh pai tam tak an seng a, chumi hnua nunna chan ta pawh tam tak an awm. Kei, mite aia fel miah lo, Pathian tan leh A Kohhran tana tangkaina leh hnemhnanna nei tam bik chuang miah lo chungah hian chutiang thil chu a thlentir lova. Ka fanu damlohna pawh chu tihdan phung pangngai maia A hnena ka tawngtai thin duhtawk lovin, thinlung leh tihtakzeta Amah be tur ka nihzia min hriatchhuahtirtu a lo ni a. Dam taka ka awm leh ka nupui leh fanaute an awm pawh chu he khawvel awmdan ve reng emaw ka tih laiin, ni tinin mi tam tak chuan natna leh lungngaihna vawrtawp an tawk reng a ni tih ka ngaihtuah ngai loh chu ka fanu damlohna avang chuan ka ngaihtuah ta a. Ka chunga thil thleng zawng zawng chu eng ang pawh nise Ama hnena lawmthu sawina tur hlir a lo ni zawk tih ka hrefiah ta a ni.

Ka Lalpa remruat dan hi a makin hriatthiam a har lua e,
Mite ngaiha vanduaina tinreng lo thleng hi,kei misual tan malsawmna.
Beidawnna leh lungngaihna tawh chang ni lo thleng mahse,
Ka Lalpa remruatna danah chuan A hmel mawi min hmuhtirtu.

ZUNZAM  

Posted by Hriatpuia Pa

Khawi lam Pathiannu nge ni a, engnge he lei hreawmah hian a rawn tih dawn tih mai tura mawia sakhmel tha a ni a. Mawi ka tih thin em em, bahsam sei nalh lutuk chu pu lo mahse, a ni, pu lul lo mahsela, a sakhmel mawina chuan a lamah min hip a, a nu hnap hnap tho !

A hnar ngul, Zo hnahthlak thawkna dawt ni awmlo taka sang vah mai invuah dan dik lutuk te, a hmui sen hlar mai te, a nuih zawnga a ha var rual tak lo lang ruala a biang sum khuar kek mai te kha... a nalh a, a mawi a; ka tan hian a tha a ni. Mihring tawng hian a nalh zia hi sawifiah thiam harsa ka ti a. Ka theihtawpin sawifiah tum mah ila, a mawizia leh nalhzia hi ‘a then pawh’ ka sawi seng chuang lovang.

A taksa peng tin mai chu sawi thiam harsa lutuk tak maiin a nalh a. Khuanu siam dan pangngai pelin a rawng a danglam ngai lova; a ni.. a sam a pawl lova, a sen lova; a hring hek lo. A kut tinte pawh rawng dang a kai ve ngai lo. Mahse, a mawi em em ringawt tho si !!

Piangthar hlimin sualna an puan laia, pawnchhe hnangkhai pawh tluklo ang hiala an in ngai thin ang hian, a sakhmel mawi ka tawn chang hian ka tĂȘ chem chem a, ka insit ngawih ngawih thin. Beisei ngam lo chungin, "Ka lam hawia a seih ve takin," tiin, beiseinain ka thlir a, ka thlir apiangin ka thinlung ‘bawngin tlawm’ ah hian ‘lal thar’ a piang nawn awn awn zel mai!!

Nula naran a ni lova, nula naran lo pawh a ni lo. Nula naranin an tluk lova, nula naran chung lam pawhin a ne pawh an ek lo nasa!

A hmel ka hmuh lohvin ka buai a, ka hmuh lahin ka khur chhe lo chauh bawk si! Kan neih leh neih loh lam chu sawi loh, ka sakhmel hrim hrim hi a thinlung luah zo turin a ‘qualify’ lova, ka hmel hian phu thlawt lo mahse, ani sakhmel hi chuan min phu veng veng a. Min phu satliah ngawt pawh niin ka hre lo, a sakhmel hian min tiduhdah ni berin ka hre thin! Kei ve khanglang hian ‘Amah’ lo chu suangtuah har ka ti a, ani chauh lo chu ka thinlung hmun ruak hnawhkhat tur leh ka lunglenna min chhawk turin thilsiam dang reng tling zo an awm lo.

Ka hrai bung dawntuai banah kaiin, kan run riangteah hian, "Hraite, kal chhet chhet," han ti mai teh sela.................
(Ka ziah hun ka hre ta miah lo. 1997/98 vel, college kal lai vel ni tain ka hria.. chumi hma, HS kai lai pawh a ni zawk mai thei!?)

PHU LOH DI HMELTHA  

Posted by Hriatpuia Pa

College Week, Hla inphuahsiakah House aiawha tel a ngai ve si. Tlangval chhuak tan tir phuah a nih hi!

Laikhum zalin ka han dawn a,
Tleitir sakhmel mawi no hniangi;
Ariang kei ka tan lungruk di a
Ka thlan ve bahsamseihniangi.

Mahse, kei ka tan ve zawng e,
Phu loh di hmeltha mai maw;
I lo nih le, hmeltha biangno te,
Ariang kei iang hi awm ve maw??

Lengdang tangnem bel tura e,
Ka dawn chang che chuanin;
Thinlai chhum ang a lo zing e,
Nang ngaia luaithli nul bakin.

Phu loh di hmeltha mah ni la,
Nang ngaia luaithli nul ariang val hi;
Hmangaih thu di hlan ngam lo hi
Vawikhat talin mi'n dawn ve la.
(5th Sept. 1994)

KEKAWRBUL SEN  

Posted by Hriatpuia Pa

Tuikeplung hi vawk hmaah dah ta ila, a hlutna a hre lo. A hmuiin a nawr ang a, a kalsan ang a,a bula lung no chu thlangin, tuikeplung chu a kalsan daih ang. Thil mawi te, thil tha te, thil ropui te leh thil hlute hi eng vang maha hlu an ni lova, anmahnia hlutna awm vanga hlu pawh a ni chiah lo. Mihringin kan ngaihhlut dan te, kan thlir dante leh kan dah ropui dan a zira hlu leh ropui mai an ni fo.

Hak sen loh nei tan kekawrbul pakhatin hlutna a nei thuk lutuk lo thei a. mahse keini ang, thingtlang khuaa cheng, chutah pawh veng hmawr rap Ina cheng lehnghal tan chuan hlutna riau a nei a, pawimawhna pawh a nei sang khawp mai.

Kum sawm nufa liam taa Hortoki veng hmawr, motor luh lohna venga awm, Primary Sikul naupang ka nih laia ka kekawrbul sen kha - he khawvela thil hlu, thil tha leh thil mawi ka ngaihtuah chang apiang hian ka rilruah alo lang ve var thin.

A thar a ni lova, mi hak hlui a ni. Ka Pa-in 'Jumble Sale' ami, cheng ngaa a rawn lei kha a ni a. India siam nge England siam, Bangladesh thui em ni zawk tih ka hre lova, ka ngaihtuah hek lo. Mahse Sportswear siamtu lar Nike leh Adidas Company te siam a ni lo tih ka hrechiang thung. A siamtu emaw, a lo kalna lam emawin min tibuai lova. Jumble Sale chu dawr hming emaw ka ti mai a, Mizo naupang pakhat hak hnu a ni ang tih ka ngaihtuah phak ngai lo.

A puan nal chi a ni lova, mahse a nel thep thung a. A lastik (Elastic) chu a lian chi a ni a, Chutiang chu ka la neih ngai loh a nih avangin ka hak chuan min phuar nghal bik riauvin ka hria a. Ka ke pente chu a tizang vah thei hial a. Ka hak chiah khan inrintawkna min pe a, nalhpui riauvin ka inhria a; ka malpuite kha a tilang lian sawtin ka hria.

Kha kerkawrbul kha ka ngaihtuah apiangin chhungkaw rethei bakberh ve taka hmeichhe naupang a nih lai thlirkira hla mawi elkhen rawn phuah chhuaktu Dolly Parton-i kha ka hrechhuak ve nghal thin -

“Back through the years I go wonderin' again
Back to the seasons of my youth
I recalled the box of rags that someone gave us
And how my Momma put the rags to use
.....That I was so proud of ”

Ni, ka kekawrbul sen kha mi hak hnu a ni tih ka hre lova, hak nuam ka ti a, ka Pain min rawn hawnsak a, ka'n hak chhin atang khan ka 'ta' tur a ni tih ka chiang a; khatiang ka nei thei kha ka inchhuang em em a ni. A mawi lohna leh a thar a nih lohna ka hmu thiam lova, mawi ka ti a, a ni, ka chhuang a ni tawp mai. Engtinnge Dolly khan a tih kha..?

..I hurried off to school
Just to find the others laughing
And making fun of me anf my coat of many colours....

Khawlaiah ka ha a. Ka kekawr chu a thar a nih thu ka thiante ka hrilh a, an awih lo! 'A tharah chuan a va thing,' an ti a. A thenin, 'A tlang a arh ve!" an ti a. Ka thut chuan a lo lang thei emaw ni tehreng, "A tilte a lang thei!" thenkhatin an lo ti bawk a! Mahse chu'ng avang chuan ka kekawrbul sen chuan ka tana a hlutna a hloh lova, an hrethiamlo chu mak ta ti. Dolly bawk khan a lo sawi thiam ber mai -

...I couldn't understand it
For i felt I was rich
...and how my coat of many colours
Was worth more than all their clothes"

Ni, an hrethiam lo a ni. An hrethiam lo chu ka hrethiam bik lo. Ka kekawrbul ka hak avanga ka rilru chhungril nuam veng veng chu an hmu phak lova, ka hrethiam. Mahse chumi avanga ka hmela inrintawkna hmel an hmu thiam lo chu ka hrethiam lo. An tan engmah ni lo mahse ka kekawrbul chuan ka nun a tinuam a, anni kekawrbul thui chawp kha ka awt bik miah lo tih an hre si lo!

Kan han inkhel a, ka kekawrbul sen ka hak kha chuan ka pet goal thei bikriauvin ka hria a. Gaw-li a min dah pawhin ka man theih phah tak takin ka hria. Kha kekawrbul ngei mai ka hak a, ka u puanpheikhawk sen veilam (a dinglam chu ama'n a buk ziah a..), ka ding lama ka bun phei kha chuan hlauh ka nei lo. Tumah chuh ngam loh ka nei lova, ka u ngei pawh ka 'chars' ngam!

Ka nu-in a sukfai a, a pho chhung leh sikul fawm ka hak lai tih loh chuan ka ha reng a. Pho ro chhung ringawt pawh kha ka nghakhlel a, rei ka ti hluah hluah thin.

Tlai khat kan sikul bang chu hak ka han tum a, ka nu-in a lo su a, a lo pho. Kan In bul lawk kawngah chuan inkhel turin ka thiante'n min nghak tawh si. Min lo inthlan kep a, Sangliana te nen kan tang dawn lehnghal! Ka kekawr chu ka'n khawih a, a la huh hnup mai si! Istiri-a nawh ro ka'n tum a, kan thukah chuan meiling a lo awm miah lo! Rawnal-in hawl nei ngai hek lo! Tihdan pakhat chiah a awm - ka hem ro ang.

Thutthleng hniam ka chhawng a, mei bulah, hnai set sawtah ka dah a. A khu vut vut a, a ro har hmel loh khawp mai. Kawngka-ah ka va dak a, min lo inkhelhsan tawh. Min rawn au, 'Lo tlan rawh, si hnih kan phur tawh a nia,' an lo ti! An khelhdan tur ka hrilh, gaw-li ah Nunzira an lo dah a, vawihnih a lo chhuah hman pek a nih chu! 'Stopper-ah Nunzira kha dah r'u, Kima emaw, Remruata emaw khan gawl veng rawh se,' ka ti a. Ka tang lutuk chuan ka kekawr he ka lo hre tawh lo. A hmui rum rum a, ka tlan phei a, ka kekawrbul chu ka va la a, ka'n en chu!! A mawng veilam a lo hek huam a, a hek rual lo em em lehnghal!

Ka kut pahnihin a kawngah ka pawtfan a, ka lung a va awi lo tak em! Ka en a, ka mittui a tla zawih zawih a. Engmah ka sawi thei lo. Pindanah ka tlan luhpui a, ka awmah ka pawm a, rizaiin ka inlukhup ta daih a!

Ka kekawrbul sen chu vawikhat mah ka inkhelhpui leh ta lo.

Ka sap hla hriat tlem te zinga ka mittui ko chhuak hnem ber - Coat of Many Colours chang tawpah khan Dolly bawk khan -

'Now I know we had no money
But I was as rich as I could be
In my coat of many colours..." a ti a.

Ka kekawrbul sen zunzam khan kum sawmhnih zenzawn a liam hnuah pawh min la bual nawn fo mai. He hringnun nawmsakna leh hausakna uma ka rilru ka sen lai takte hian min rawn chhem a. Hausakna hi neih tamah a innghat lo tih min hriatchhuahtir thin a. Nei tam mah ila chhungril nuna hlimna a awm si loh chuan retheihna khur atangin ka zuang chhuak lo tih min hrilh nawn fo.

Ram khata roreltu Lal aia Dee luikama buhdengtu hausak zawkna min kawhhmuh a. Ke neiha lungawi lova midang neih ka thlir avangin ka hausa thei lo tih min hrilh thin a. Midangin hausaah min chhiar lo mahse ka neih tawka ka lungawina chu ka hausakna, tumahin min pek theih loh leh min laksak theih loh a ni tih min hrilhfiah nawn thin. (4-9-08 : 4:28PM)

Faina Sam  

Posted by Hriatpuia Pa

(October ni 2, Mahatma Gandhi Birthday denchhen khan, khami ni atanga kar khat chhung kha Mizoramah chuan Faina Hapta hman thin a ni a. Kuminah pawh kan hmang leh. Oct. ni 6 khan Kolasib Ni tin chanchinbu pakhat - Turnipui Editor Pu Hmachhuana chuan, 'A phek hnungah hian Faina lam dah ka duh a, min han ziahsak lawk teh,' a ti a. Hlachhammi ka phuahsak ta a!! Ti hian.............!!)

1. Mizo kan ni, kan hmel a tha an ti,
Mizo kan ni, kan nun a mawi an ti;
Kristian kan ni, kan ram a nuam an ti,
Faina tel lo Mizo - Kristian em ni?

2. Kumpui sul tin 'Faina Hapta' kan ti,
Kan fai erawh a rei hlei lo!
Laiking pawnpui tah tur iangin,
Fai tik a awm dawn lo em ni?

3. Khua leh mual tin a fai loh chuan,
Hmel tha,nunmawi - a awmzia lo.
Tuallenna tlang a balh si chuan,
Kristian nun nen a inhmeh lo.

4. Faina Hapta kan ti, a mawi mang e!
Sam fai, then fai a sawt ngei mai!
Mahse, hei erawh a pawi lungrun -
Hapta a tawp, kan thiam a tawp!?

5. En teh, unau, fai tur hian e,
Thu ropui leh khirhkhan a ngai hlei ne'm!
'Bawlhhlawh a bawmah,' tih mai te hi,
I tan a tawk, ka tan a tawk.

6. Hrilh teh chunnu i hrai dawntuai,
Fai nun a nuam, fai a changkang;
Zuapa nang pawh thu mai teh suh,
Fai zirtir rawh - i chetziain.

7. Fai lawmman lak a ropui ngei!
Lawmman chhe thei a ni mah mah!
Hei erawh cham se kan thinlungah -
Chul leh uai lo lawmman ropui,
Fai lawmman chu Hriselna leh dam rei.

8. Chul mai lo se kan thinlungah,
Hmang zel ila Faina Hapta,
Tuk tin, Kar tin, Thla tin, Kum tin,
Chuti'n kan fai a reh tawh lo'ng;
Thianghlim ngaina Khuanu bulah,
Chatuan atan kan chawlh thlengin.

Facebook

Keimah

Visitor Since Feb 09

Khawi lam atangin nge?

online

Followers

Lairil

Mihring ngaihtuahna LAIRIL hi mihringin duhnate, awhna te, hlauhna te, thlamuanna te, hlimna te, lawmna te, lungngaihna te, thinrimna te, chapona te, duhamna te, itsikna te, mahni hmasialna te, hmangaihna te, duhsakna te, engkim mai; mihringa mihrinna siamtu leh neitu a nih avangin a va pawimawh tehlul em!

Nuihtirtu che kha I thinlung a ni a. I tah theihna te, thil mawi leh mawi lo i thliar thiamna te pawh kha thildang a ni chuang lova; khaw lum leh khaw vawt, hlauhawm leh muanawm, hrehawm leh nuam I thliar hran theihna pawh chuti tho.

A chang chuan kan hmuh leh hriat ngeite pawh hi dawt te, a lem te a lo ni thei a! He thinlungin a ngaihtuah hi a lem a ni thei ang em le? Mitin a hmuh a, bengin a hriat avanga duhna leh thinlung LAIRILin a duhna hi a inzawm ang em le? A hrang ni ta se khawii chu nge dik zawk ang? Khawii chu nge tha zawk a, tlo zawk ang aw?

Kan mita kan hmuh leh benga kan hriat te, rilrua kan ngaihtuahna te zinga a tam zawk hi he kan mihrin chhung hian kan theihnghilh leh thin em? Kan theihnghilh tawhte hi kan hrechhuak leh thin em? Thinlung hi bum hmang, chhe lailet der em ni? (Bible – Jeremia 17:9)

Recent Comments

Grab This Widget

Twitter Updates

    follow me on Twitter